موسیقی کلاسیک

قطعۀ چنین گفت زرتشت از ریچارد اشتراوس

به بهانۀ زادروز ریچارد اشتراوس: قطعۀ چنین گفت زرتشت

چنین گفت زرتشت نام کتابی فلسفی و شاعرانه است که فریدریش نیچه فیلسوف و شاعر آلمانی آن را نگاشته است. شخصیت اصلی این کتاب فلسفی شخصی به نام “زرتشت” است که نامش از زرتشت پیامبر گرفته شده است.

نیچه در این کتاب عقاید خود را از زبان این شخصیت بیان داشته است. این کتاب که مهمترین اثر نیچه می باشد مستقیماً الهام بخش ریچارد اشتراوس، موسیقی دان آلمانی، گردید که در 1896 “پوئم سمفونیک”ی به نام چنین گفت زرتشت خلق نماید.

(منبع: dalfak)

آشنایی با ریچارد اشتراوس

ریچارد اشتراوس آهنگساز و رهبر ارکستر مشهور آلمانی در دوره‌ رمانتیک و اوایل مدرن است. شهرت اصلی او به خاطر اپرا‌هایش است، کارهایی مثل «شوالیه گل سرخ» و «سالومه».

همچنین قطعاتی که برای آواز نوشته مانند «چهار آواز آخر» و دیگر کارهای ارکستری‌اش مانند «مرگ و تغییر شکل» و «چنین گفت زرتشت».

تعدادی از کارهای اولیه‌ اشتراوس برای ساز سولو یا ارکستر مجلسی نوشته شده است. این قطعات برای پیانو، ویلنسل و ویلن بود که اکثر آنها از بین رفته.

اشتراوس در قرن بیستم خیلی کمتر برای ارکستر مجلسی نوشت و بیشتر توانش را برای ارکستر بزرگ و اپرا صرف کرد. سال ۱۸۸۵ با نوازنده و آهنگسازی به نام الکساندر ریتر آشنا شد که با واگنر خویشاوند بود.

این آشنایی باعث تحول و پیشرفت شگرفی در کار او شد. با تشویق‌های ریتر، اشتراوس سبک محافظه‌کارانه‌ آهنگسازی را‌‌ رها کرد و به نوشتن موسیقی برای آواز روی آورد.

تأثیرات ریتر باعث شد که اشتراوس هویت هنری بالغ خود را با شعر سمفونیک «دن خوان» به نمایش بگذارد و می‌بینیم که نوعی سبک ارکستری جدید و جسورانه را در موسیقی خود پیده کرده است.

از آن پس اشتراوس چندین شعر سمفونیک نوشت، از جمله: «مرگ و تغییر شکل»، «زندگی یک قهرمان» و «سمفونی آلپ».

اشتراوس همزمان با پایان قرن نوزدهم به نوشتن اپرا گرایش پیدا کرد و چند اپرا نوشت، ولی تا سال ۱۹۰۵ که «سالومه» را نوشت، به عنوان آهنگساز مطرح اپرا شناخته‌شده نبود.«سالومه» اپرایی مدرن بر اساس نمایشنامه‌ای به همین نام نوشته‌ اسکار وایلد بود که بسیار مورد توجه مردم قرار گرفت. همین‌طور موسیقیدان‌هایی که معاصر اشتراوس بودند، همه این کار را تحسین کردند. موریس راول آن را «شگفت‌انگیز» و گوستاو مالر این اثر را «آتش‌فشان زنده» خواند.

ریچارد اشتراوس در سال ۱۸۶۴ در مونیخ متولد شد. پدرش در اپرای دربار مونیخ نوازنده‌ هورن بود و اولین آموزش‌های موسیقی را از او فراگرفت.

اشتراوس هم مانند بسیاری از موسیقیدانان بزرگ از کودکی نابغه‌ موسیقی بود و آهنگسازی را از شش سالگی آغاز کرد و تا زمان مرگ هم به این‌کار اشتغال داشت.

هم‌زمان با پایان جنگ جهانی دوم اثر موسیقایی «دگردیسی» را بر اساس شعری از گوته نوشت.

«دگردیسی» یکی از تراژیک‌ترین آثار اشتراوس است که در سیاه‌ترین روزهای جنگ نوشته شده و مرثیه‌ای است برای نابودی فرهنگ آلمان و اصابت بمب به همه‌ سالن‌های اپرای این سرزمین.اشتراوس می‌نویسد: «وحشتناک‌ترین دوران تاریخ بشر به پایان رسید. ۱۲ سال سلطه‌ حیوانیت، غفلت و مبارزه با فرهنگ به دست بزرگ‌ترین جنایتکاران که ۲۰۰۰ سال پیشرفت فرهنگ آلمان را نابود کردند.»

قطعۀ چنین گفت زرتشت از ریچارد اشتراوس

پایان جنگ سربازان آمریکایی به خانه‌اش رفتند تا دستگیرش کنند. در حالی که از پله‌های ساختمان پایین می‌آمد، به آن‌ها گفت که من ریچارد اشتراوس، آهنگساز شوالیه‌ گل سرخ و سالومه هستم.

مسئول دستگیری اشتراوس هم که خود موزیسین بود، او را شناخت و برای محافظت از او اقداماتی انجام داد. ریچارد اشتراوس در سال ۱۹۴۹ در سن ۸۵ سالگی از دنیا رفت.

او در زمان حیاتش بزرگ‌ترین آهنگساز نیمه‌ اول قرن بیستم به حساب می‌آمد و موسیقی‌اش به طور کلی تأثیر بسیاری بر شکل‌گیری موسیقی قرن گذشته داشت.

فقط تعداد کمی از آهنگسازان قرن بیستم به اندازه‌ او تخیلات ارکستری داشتند و هیچ کس از زمان واگنر به اندازه‌ او به پیشرفت اپرا کمک نکرده است. گلن گولد، پیانیست کانادایی او را بزرگ‌ترین شخصیت موسیقایی قرن می‌داند.

(منبع: bartarinha)

مطالب بیشتر

1.اجرای قطعۀ معروف باخ با آکاردئون

2. به بهانۀ زادروز واگنر / قطعه‌ای از او

3. طلوع/ ادوارد گریگ

4. تحلیل فیلم ادیسۀ فضایی 2001 کوبریک