نگاهی به رمان «حرفه‌: خرابکار» نوشتۀ مهدیه مطهر

نگاهی به رمان «حرفه‌خرابکار» نوشتۀ مهدیه مطهر

مریم افرافر: رمان «حرفه: خرابکار» نوشته مهدیه مطهر نوعی رمان پلیسی با چاشنی طنز است. قتل‌هایی به وقوع پیوسته که گرچه به ظاهر شبیه هم نیستند اما نشانه‌هایی یافت می‌شود که دلالت بر پیوستگی آن‌ها با هم دارد. زمان، مکان و شخصیت‌ها و نام آن‌ها همچون خود رمان معمایی است. ابهام و پیچیدگی و پلیسی بودن رمان با همه عناصر داستان خود را نشان می‌دهد. راوی حتی آنجا که می‌خواهد صدای خش‌خش تلویزیون را توصیف کند، آن را به نطق هیتلر تشبیه می‌کند.
شخصیت‌پردازی‌ها درست انجام شده، سایه که سر و کارش با مرده‌ها و بررسی و آزمایش آن‌هاست شخصیتی مشوش و سرد دارد و گذشته او نقش مهمی در شغل و شخصیت اکنون او داشته است، اما حدیث‌نفس‌ها، حکایت از بعد عاطفی او دارد. قلم راوی آن‌گاه که او را واکاوی می‌کند و صدایش را می‌شنود و از خاطرات و تنهایی‌های او می‌گوید عاطفی و شاعرانه می‌شود.

ساختارشکنی در شخصیت کارگاه از نکات برجسته رمان به شمار می‌رود. سه شخصیت اصلی و رفتاهای غیرطبیعی آن‌ها ریشه در نوع تربیت و زندگی‌شان داشته و نویسنده به خوبی آن را نشان داده است. توصیف‌ها جزئی و دقیق است، از توصیف اشیا و امور خارجی تا توصیف حالات و شخصیت‌ها.
قلم نویسنده روان و خوب است، مطهر ترسیم فضای سرد، مهیب، جنایی، طنزوار، عاطفی و .. را با چرحش قلم خود و البته هریک را به جا به کار می‌گیرد، به گونه‌ای که خواننده از خواندن رمان پلیسی دچار تیرگی و آسیب روحی نمی‌شود. هدیه‌هایی که برای سایه فرستاده می‌شود، یک آن خواننده را مات کرده و بر جنایی بودن قصه تاکید می‌کند. فضاسازی‌ها به ویژه در بخش پایانی داستان به گونه‌ای است که مخاطب را به دنبال خود می‌کشاند. لحظه‌های پایانی، خواننده خود را در فضای آن تصویر می‌کند و با شخصیت‌ها نفس‌هایش به شماره می‌افتد.
داستان بی‌مرز است و خوشامد و یا بدآمد مخاطب بسته به سلیقه شخصی او دارد که آیا جهانی شدن را می‌پسندد یا نه. پرداختن به بازرسی‌های پلیسی، چیدن داده‌ها کنارهم برای حل مسئله، آزمایشگاه و بررسی مقتول‌ها و … نشان‌دهنده تحقیقات نویسنده و تسلط وی بر موضوع است. داستان قابلیت تبدیل شدن به یک فیلم خوب پلیسی را دارد.

مشخصات کتاب

حرفه‌: خرابکار

مهدیه مطهر

نشر افق

دربارۀ نویسنده:

مهدیه مطهر کارشناس ارشد ادبیات فارسی و نویسندۀ رمان‌های «زیر سایۀ اکالیپتوس‌ها» (تقدیر شده در جایزۀ هفت اقلیم)، «سمفونی ناکوک رنگ‌ها» و «درساژ اندوه» است.

نگاهی به رمان «حرفه‌خرابکار» نوشتۀ مهدیه مطهر