واقعه‌ای که به ثبت روز معلم در تاریخ منجر شد

خانعلی معلمی 29 ساله بود که با مدرک لیسانس معقول ومنقول درسال 1335 به استخدام وزارت فرهنگ در آمد. هنگام شهادت ( سال 40 ) علاوه بر شغل معلمی دانشجوی دوره دکترای فلسفه دانشگاه تهران بود. هیچ یک از جریان های سیاسی آن زمان، او را وابسته به گروه و دسته‌ای سیاسی ندانسته‌اند. او یکی از صدها معلمی بود که برای دفاع از حقوق صنفی خود در میدان بهارستان حاضر شده بود. حادثه دوم به فاصله 18 سال، ترور آیت الله مرتضی مطهری، نظریه پرداز انقلاب اسلامی، استاد دانشکده الهیات و عضو شورای انقلاب اسلامی، توسط گروه فرقان در سال 58 است. ترور استاد مطهری عاملی شد که این روز در تقویم جمهوری اسلامی به نام روز معلم ماندگار شود. در این گزارش تاریخی، وقایع 12 روز اعتصاب معلمان ( 12 تا 23 اردیبهشت سال 40) و تاثیرات جانبی آن، با استفاده از اخبار مطبوعات آن زمان به صورت روزنگار بیان شده است. آنچه که در این 12 روز رخ داد، بی شک از تاثیر گذارترین حوادث بعد از کودتای 28 مرداد 32 بود.

دعوت به اعتصاب – در جلسه روز دهم اردیبهشت سال 40 مجلس شورای ملی، جهانشاه صالح ـ وزیر فرهنگ ـ لایحه تعرفه جدید حقوق فرهنگیان- معروف به اشل حقوق معلمان را تقدیم مجلس کرد. در همین روز در خیابان لاله زار اتفاق دیگری افتاد که فضای سیاسی ایران را چند روز بعد به لرزه درآورد. ساعت پنج بعدازظهر چند هزار معلم مرد و زن در محل باشگاه مهرگان اجتماع کردند. بعد از شنیدن چند سخنرانی آتشین، معلمان به اتفاق آرا تصمیم به اعتصاب گرفتند. در اعلامیه ای که آن روز صادر شد، آمده بود:

“در چند ماه گذشته مقامات با همه وعده‌های کتبی و شفاهی حاضر به تحقق تقاضای مشروع و شفاهی ما نگردیدند و همه را با وعده و وعید و طفره و تعلل و دفع‌الوقت گذرانیدند”.

معلمان در ادامه از اعتصاب از روز سه‌شنبه (12 اردیبهشت) خبر داده بودند. ساعت ده صبح 11 اردیبهشت ماه سال 40، جهانشاه صالح ـ وزیر فرهنگ ـ در مصاحبه‌ای مطبوعاتی از تغییر اشل معلمین خبر داد. صالح وعده داد که حقوق معلمین از 275 تومان به پانصد تومان افزایش می‌یابد. محمد درخشش ـ نماینده فرهنگیان و رئیس باشگاه مهرگان ـ در این روز بازداشت شد. محمد درخشش عضو جامعه فارغ‌التحصیلان دانشسرای عالی بود . وی در اسفندماه سال 32 در دوره هجدهم مجلس به عنوان نماینده به مجلس شورای ملی راه یافته بود. در جلسه امروز هیات دولت درباره وضع معلمان گفت‌و‌گو شد. جعفر شریف امامی پیش از آغاز جلسه با محمدرضا پهلوی دیدار داشت.

وزش توفان – روز 12 اردیبهشت، دبیران و آموزگاران از رفتن به سر کلاس درس خودداری کردند و تعدادی از معلمان در میدان بهارستان تجمع کردند. مأموران ابتدا سعی کردند با ماشین آب‌پاش معلمان را متفرق کنند. اما معلمان ایستادند و علیه دولت شعار دادند. به گفته یکی از شاهدان خانم ‌معلم‌ها که در صف جلو ایستاده بودند سر تا پا خیس شدند. چند نفر از معلمان مرد از پیاده‌ رو وارد میدان شدند تا سر لوله‌های آب را به سمت دیگری بگردانند. یکی از آنها معلم جوان 29 ساله‌ای بود به نام ابوالحسن خانعلی. سرگرد ناصر شهرستانی، رئیس کلانتری بهارستان، مستقیماً به سمت معلمان شلیک کرد. گلوله‌ای به سر ابوالحسن خانعلی خورد و خون او سنگفرش میدان بهارستان را رنگین کرد. در اثر شلیک ماموران انتظامی به سوی معلمان در میدان بهارستان چهار نفر به اسامی دکتر ابوالحسن خانعلی( دبیر دبیرستان های جامی و شرف، اصابت گلوله به مغز)، غلامرضا احدیان (آموزگار دبستان تابان حشمتیه، ضربه با سرنیزه به شکم)، سیاوش باباوندی ، دانش‌آموز کلاس چهارم ریاضی دبیرستان داورپناه ( اصابت گلوله به لگن) و حسین شرقی آموزگار دبستان دولتی شاه‌آباد (ضربه به پهلو) مجروح شدند. جعفر شریف امامی، درحالیکه سر و صدای معلمان در داخل مجلس به گوش می‌رسید، پشت تریبون مجلس از اجتماع کنندگان مقابل مجلس با عنوان اخلاگر یاد کرد و گفت من نمی‌توانم اجازه بدهم که اشخاص اخلالگر در لباس معلم سوءاستفاده کنند و امنیت مملکت را به هم بزنند. دکتر ابوالحسن خانعلی، که بر اثر اصابت گلوله ماموران انتظامی به سرش به بیمارستان بازرگان منتقل شده بود، درگذشت. معلمان پیکر دکتر خانعلی را به مسجد اسکندری منتقل کردند. یکصد معلم داوطلب شدند تا شب در مسجد بخوابند تا پیکر دکتر خانعلی پیش از تشییع توسط ماموران ربوده نشود. بعد از ظهر امروز محمد درخشش از زندان آزاد شد. جعفر شریف امامی در خاطرات خود از این روز می‌نویسد: « وقتی خانعلی تیر خورد ساعت 30/11 شب به کاخ شاه احضار شدم. شاه گفت قرار است فردا شیطنت کنند و جنازه را راه بیندازند و شلوغ کنند.» من به شاه اطمینان دادم که با هماهنگی سرهنگ هادی شادمهر ـ دایی خانعلی ـ جنازه را به قم منتقل و دفن می‌کنیم.
قطعنامه معلمان – جعفر شریف ‏امامى درباره وقایع روز 13 اردیبهشت در کتاب خاطراتش می‌نویسد:

“صبح امروز ساعت هفت پشت میز کارم بودم، تلفن کردم به نعمت‏الله نصیرى ـ رئیس شهربانى ـ صبح زود آنجا نبود. بعد هفت ‏و ربع و هفت‏ و نیم شد و با او تماس گرفتم و گفتم: آمبولانس فرستادید که جنازه خانعلى را ببرند؟ گفت: فرستادیم آمبولانس پیدا کنند و آمبولانس هنوز گیر نیامده است. از این حرف‌ها من تعجب کردم. ساعت هشت گفت: معلمین آمده‏‌اند دوره جنازه و دیگر مشکل است که ما جنازه را از دست‏شان بگیریم، مگر اینکه زدوخوردى بکنیم. گفتم: نه، دیگر کارى نداشته باشید. بگذارید هر کارى که می‌خواهند آزادانه بکنند و دیگر ممانعتى هم نکنید. . اسم من نخست ‏وزیر است با داشتن مسئولیت، ولى هیچ در این مسائل اثرى ندارم. آنچه باید بشود، خودش می‌شود”.

به تدریج گروه های معلمان از نقاط مختلف شهر به طرف مسجد اسکندرى روانه شدند. چون تعداد شرکت کنندگان در مراسم تشییع جنازه ابوالحسن خانعلى بسیار زیاد بود، خیابانهاى لاله‏‌زار نو، اسلامبول، چهارراه مخبرالدوله و قسمتى از خیابان سعدى و بعداً خیابان شاه ( جمهوری ) به کلى بسته شد و عبور و مرور غیرممکن گردید. جنازه خانعلى در حالیکه دانشجویان و فرهنگیان دسته‏‌هاى گل و پلاکاردهاى متعدد با خود حمل می‌کردند، روى دوش مردم به حرکت درآمد. قرار شد معلمین و تشییع کنندگان هنگام حمل جنازه از مسجد اسکندرى فقط به ذکر لااله ‏الاالله اکتفا کنند و شعارى ندهند. عکس بزرگى از خانعلى به وسیله دو نفر از معلمین زن حمل می‌شد. بین شعارها این جملات جلب نظر می‌کرد: شعار ما سکوت و حفظ نظم و آرامش است./ دولت مهندس شریف ‏امامى باید استعفا بدهد./ معلم نان می‌خواهد نه گلوله. / دکتر ابوالحسن خانعلى، انتقام خون تو را خواهیم گرفت. / سیماى درخشان خانعلى الهام بخش مبارزات پیگیر ما خواهد بود. / قسم به خون سرخ تو، قسم به رنج مادرت، قسم به اشک خواهرت، که ما ز دشمنان تو، کشیم انتقام تو… مقارن ساعت یک بعدازظهر جنازه خانعلى به مسجد سپهسالار رسید و از آنجا توسط عده کثیرى از معلمان و بستگان او به ابن‏ بابویه برده شد و در آنجا دفن گردید.

در میدان بهارستان، نماینده معلمان پایتخت و دانشجویان دانشگاه تهران سخن‌رانى کرد و پس از تصویب قطع‏نامه‌‏اى جمعیت متفرق گردید. این قطع‏نامه شامل چهار ماده بود: 1- استعفاى دولت شریف ‏امامى 2- مجازات مسببین حوادث روز سه‏ شنبه و تعقیب فورى قاتل خانعلى 3- استرداد لایحه اشل حقوق معلمین و اجراى طرح باشگاه مهرگان 4- رفع اهانت از معلمان و کسانى که بدون مجوز قانونى توقیف شده بودند.

استعفای شریف امامی – روز چهاردهم اردیبهشت، اعتصاب معلمان تهران وارد سومین روز خود شد. از ساعت 8 صبح معلمین در باشگاه مهرگان جمع شدند. در این اجتماع محمد درخشش طى سخنرانى خود از هم‏دردى طبقات مختلف مردم در حادثه تأثرآور مرگ دکتر خانعلی تشکر کرد و سپس. معلمان در صفوف منظم از خیابان‌هاى سعدى و شاه ‏آباد به طرف مقصد حرکت کردند. یک طرف میدان بهارستان را انبوه جمعیت معلمین و دانشجویان با شعارهاى متعدد پر کرده بود و طرف دیگر را کامیونهاى پر از سرباز و پلیس. پس از اینکه هزاران معلم در میدان بهارستان استقرار یافتند، چند نفر از آنها نطق هایى درباره حقوق معلم و حادثه روز سه‏ شنبه گذشته ( 12 اردیبهشت) و جریانات اخیر ایراد کردند و بار دیگر متذکر شدند که اعتصاب آنها تا پیروزى نهایى و اجراى قطعنامه ‏اى که روز پیش به تصویب رسیده، ادامه خواهد داشت. ساعت 10/10 دقیقه صبح جلسه علنى مجلس شوراى ملى به ریاست سردار فاخر حکمت تشکیل شد. جعفر شریف ‏امامى پشت تریبون قرار گرفت تا به پرسش ها و اعتراضات نمایندگان درباره اعتصاب و تظاهرات فرهنگیان و تیراندازى به طرف آنها و قتل خانعلى پاسخ دهد. وی که با اعتراض نمایندگان و رئیس مجلس روبه‌رو شد. جعفر شریف ‏امامى در خاطراتش از جلسه روز چهاردهم مجلس شورای ملی نوشت :

“من دیدم که زمینه‏‌اى است، می‌خواهند جنجال درست بکنند”. نخست وزیر مجلس را ترک کرد و به نخست ‏وزیرى بازگشت. پس از خروج از نخست‏ وزیرى به منزل خود رفت و استعفایش را به ‏وسیله وزارت دربار به دست شاه رساند.
 ملاقات نمایندگان معلمان با رئیس مجلس – سردار فاخر حکمت ـ رئیس مجلس شورای ملی ـ صبح روز چهاردهم اردیبهشت به رئیس بازرسی مجلس گفته بود حاضر است نمایندگان معلمان را بپذیرد. لذا در ساعت یک بعدازظهر از بلندگوى میدان بهارستان اعلام شد که معلمان، نمایندگان خود را براى مذاکره با رئیس مجلس شوراى ملى انتخاب کنند. معلمان پنج نفر را به اسامى: على زارع، حشمت ‏الله باباخانى، سیدعلی‌نقى نقوى، اقدس ملکوتى و افسر فخرایى انتخاب کردند و آنها را براى ملاقات با سردار فاخر حکمت به مجلس فرستادند. در این ملاقات، نمایندگان معلمین اجراى قطع‏نامه معلمین و طرح باشگاه مهرگان را خواستار شدند. سردار فاخر حکمت گفت : «قاتل دکتر خانعلى را به اشد مجازات خواهیم رساند و مطمئن باشید مجلس به کار معلمین رسیدگى خواهد کرد.» در تحولی دیگر سرهنگ هادى شادمهر – دایى ابوالحسن خانعلى – اعلام جرمى در خصوص کشته ‏شدن خواهرزاده خود به دادستان تهران تسلیم کرد. بعدازظهر این روز در مجلس ختمى که در مسجد ارک برگزار بود، حجت ‏الاسلام محمدتقى فلسفى واعظ، ضمن بیانات مفصلى از اوضاع فرهنگ شدیداً انتقاد کرد و گفت:

” اگر مرا که یک نفر واعظ هستم براى جراحى قلب دعوت کنند و بپذیرم، شخصى احمق هستم. حال اگر یک نفر قابله که تخصص او در قابلگى است، تربیت روح و فکر یک جامعه‏‌اى به عهده وى واگذار شود، چه محصولى از این‏کار به‏ دست می‌‏آید؟ “. کنایه او به وزارت دکتر جهانشاه صالح بود!

سناتور محمود حسابی تسلیت گفت – از ساعت 8 بامداد شنبه 16 اردیبهشت ماه به تدریج معلمین پایتخت و دانش ‏آموزان و دانشجویان دانش‏سراى عالى و دانشگاه تهران در باشگاه مهرگان حضور یافتند. در این اجتماع ابتدا چندنفر از معلمان سخنانى ایراد کردند. سپس محمد درخشش – رئیس باشگاه مهرگان و نماینده معلمین – گفت که برنامه ما اعتصاب است. اعتصاب ما ادامه دارد و باید قطع‏نامه باشگاه مهرگان اجرا شود. دانشجویان دانشسراى عالى که از روز اول اعتصاب معلمین به‏ عنوان هم‏دردى با معلمین دست به اعتصاب زده‏اند، امروز نیز از رفتن به کلاس درس خوددارى کردند. در چند روز گذشته فرهنگیان اغلب شهرستانها به اعتصاب پیوستند. در جلسه مجلس سنا محسن صدرالاشراف – رئیس مجلس سنا – و سه نماینده درباره اعتصاب و تظاهرات معلمین سخن گفتند. یکى از آنان دکتر محمود حسابى بود، که گفت تأثر و تألم خود را از واقعه 12 اردیبهشت که منجر به قتل یک نفر معلم، دکتر خانعلى شد اظهار می‌نمایم و از دولت وقت انتظار دارم که هر چه زودتر نتیجه اقدامات خود را درباره تعیین مسئولین این واقعه اسفناک به استحضار مجلس سنا برساند.

درخواست انحلال مجلس – روز شنبه 16 اردیبهشت شریف ‏امامى به کاخ مرمر رفت و متن استعفانامه هیات دولت را تقدیم شاه کرد. علی امینی که روز جمعه با شاه دیدار کرده و پیشنهاد نخست وزیری را از زبان او شنیده بود، امروز شنبه 16 اردیبهشت با محمدرضا پهلوی دیدار داشت. امینی در خاطراتش دراین‌باره می‌گوید که از شاه خواست فرمان انحلال مجلس را امضا کند. على امینى هنگامى که از کاخ مرمر خارج شد به خبرنگاران داخلى و خارجى که دورش اجتماع کرده بودند، گفت اعلی‌حضرت فرمان نخست‏ وزیرى مرا صادر فرمودند. بعد از ظهر شنبه سخنگوى دربار شاه رسماً اعلام کرد که استعفاى دولت شریف‏ امامى مورد قبول قرار گرفت و على امینى را مأمور تشکیل هیات وزیران شد. علی امینی در ساعت 45/3 دقیقه بعدازظهر به نخست‏ وزیرى آمد و تا ساعت نُه بعدازظهر در دفتر خود مشغول کار بود.

وی در خاطراتش می‌نویسد : “همان ساعت اول در اتاق نخست‏ وزیرى، در چند سطر به شهربانى دستور دادم که ظرف مدت 48 ساعت ترتیب لغو جواز کار و اقامت تمام گروه‌‏هاى موزیک و رقاصه‏‌ها و این قبیل آدمها را بدهد؛ به این ترتیب اسلحه تبلیغ را از دست اهل منبرگرفتم”. عصر اولین روز کار دولت با دستورهایى که یکى از مهم‏ترین آنها منع هرگونه سانسور و اعلام آزادى کامل مطبوعات بود، گذشت. از طرف نخست ‏وزیر به اداره کل انتشارات و رادیو دستور داده شد که به مناسبت چهلمین روز وفات حضرت آیت ‏الله بروجردى از بعدازظهر فردا به مدت 24 ساعت برنامه‏‌هاى موسیقى از رادیو ایران قطع گردد و به جاى موزیک، سخن‌رانی هاى مفید مذهبى پخش شود. روز یکشنبه 17 اردیبهشت ، ششمین روز اعتصاب معلمان بود. معلمان تهرانى، امروز در مجالس ترحیم ابوالحسن خانعلى در مسجد ارک، باشگاه مهرگان و دبیرستان جامى حضور یافتند. در شهرستانها معلمان اعتصاب کننده، در برگزارى مجالس ختم و یادبود ابوالحسن خانعلى شرکت کردند. خبرگزارى آسوشیتدپرس، گزارش داد: ” روزنامه‏هاى تهران براى نخستین بار در صفحات اول خود عکس هایى از تظاهرات معلمان چاپ کردند. این خبرگزاری افزود تقاضاهاى معلمین دست‏کم با پشتیبانى دو میلیون شاگرد همراه است و دکتر على امینى نخست ‏وزیر جدید، با درخواست معلمان موافقت کرده است”.

اعلام روز معلم – دوشنبه 18 اردیبهشت در هفتمین روز اعتصاب، بار دیگر معلمان پایتخت در باشگاه مهرگان اجتماع کردند و چند تن از معلمان درباره جریانات اخیر و احقاق حقوق معلمان صحبت نمودند. پس از آنان محمد درخشش رئیس باشگاه مهرگان در سخن‌رانى خود گفت شکستن اعتصاب با نظر مجمع عمومى است. پس از آنکه خواسته‏‌هاى معلمان طبق قطع‏نامه انجام شود، اعتصاب پایان خواهد پذیرفت. اجتماع در ساعت 11 صبح پراکنده و قرار شد معلمان از ساعت سه بعدازظهر براى برگزارى شب هفت ابوالحسن خانعلى به سوى ابن‏بابویه حرکت کنند. معلمان در قطع‏نامه‌ای اعلام کردند: «اجتماع عمومى معلمین پایتخت در تاریخ روز 18 اردیبهشت ماه سال 1340 تصویب کردند که روز دوازدهم اردیبهشت ماه به یاد بود اعتصاب موفقیت‌‏آمیز معلمین ایران و شهادت معلم دانشمند مرحوم دکتر خانعلى، «روز معلم» اعلام گردد. در این روز همه ساله کلیه مدارس و مؤسسات فرهنگى در سرتاسر کشور تعطیل رسمى خواهد بود و مراسم خاصى اجرا خواهد گردید.».

حضور نخست وزیر در اجتماع معلمان – سه شنبه 19 اردیبهشت ماه ، درهشتمین روز اعتصاب معلمین از ساعت 8 صبح چندین هزار نفر از معلمین و دانش‏ آموزان در باشگاه مهرگان اجتماع کردند. ساعت 12/9 دقیقه، نخست‏ وزیر وارد باشگاه مهرگان شد. هنگام ورود على امینى، معلمان شروع به کف ‏زدن و ابراز احساسات کردند. این نخستین بارى بود که پس از کشته ‏شدن ابوالحسن خانعلى معلمان کف می‌‏زدند. علی امینی گفت : «این قول را می‌دهم و شرافتم را گرو می‌‏گذارم که راجع به تغییر اشل معلمان و خواسته‏‌هاى شما اقدام کنم. البته باید به من فرصت بدهید تا مطالعه کافى کنم… اگر می‌شد که به حرف من اعتماد می‌کردید و دست از اعتصاب برمی‌داشتید و سر کارهاى‏تان می‌‏رفتید.» اما هنوز صحبت نخست‏ وزیر در این مورد به پایان نرسیده بود که فریاد: نخیر، نخیر، قبول نداریم، تا تمام خواسته‌‏هاى ما عملى نشود دست از اعتصاب برنخواهیم داشت، تا چند دقیقه در فضاى باشگاه طنین انداخت. محمد درخشش معلمان را دعوت به سکوت کرد و گفت شکستن اعتصاب معلمین سراسر کشور هنگامى عملى خواهد شد که تمام مواد قطع‏نامه معلمان که اولین ماده آن تعقیب و مجازات قاتل است اجرا شود. عصر روز سه شنبه 19 اردیبهشت ، طى اعلامیه‏اى که سه بار از رادیوى ایران پخش شد، اعلام شد: «طبق دستور دولت، سرگرد ناصر شهرستانى به اتهام قتل دکتر ابوالحسن خانعلى از کار برکنار و پرونده امر براى رسیدگى به مراجع ذی‌صلاحیت ارجاع گردید.» . در ساعت 20/11 دقیقه امروز، على امینى – نخست ‏وزیر – به کاخ سلطنتى رفت. از ساعت یازده نیز وزراى جدید تدریجاً در کاخ نخست‏ وزیرى حاضر شده بودند. اعضاى دولت جدید در حدود یک ساعت‏ونیم در کنار محمدرضا پهلوى بودند. جای وزیر فرهنگ در این جمع خالی بود.

ملاقات امینی و درخشش – چهار شنبه 20 اردیبهشت در نهمین روز اعتصاب معلمین پایتخت ساعت 12 امروز محمد درخشش در نخست‏وزیرى با على امینى ملاقات و مذاکره کرد. در این جلسه به درخشش وعده وزارت فرهنگ داده شد. پس از این ملاقات، درخشش گفت : « کلیه تقاضاهاى ما جامه عمل به خود پوشیده و تنها موضوع افزایش حقوقها باقیمانده که نخست‏ وزیر قول داد در جلسه امروز هیات دولت مطرح و درباره آن تصمیمى اتخاذ نماید. با این ترتیب به محض روشن‏شدن این موضوع، اعتصاب آقایان معلمین خاتمه خواهد یافت». معلمان تصمیم گرفتند که تا دستیابی به نتیجه قطعى و تأمین کلیه خواسته‏ هاى خود همچنان در اعتصاب باقى بمانند. صبح روز پنجشنبه 21 اردیبهشت ، معلمان پایتخت، در باشگاه مهرگان اجتماع کردند. محمد درخشش به این جمع وعده داد که ساعت شش بعدازظهر فردا در همین باشگاه، نظر دولت جدید را درباره اشل حقوق معلمان اعلام مى‏کند. محمد درخشش، ساعت یازده صبح به وزارت فرهنگ رفت. جلسه فوق‏ العاده هیات وزیران در نخست‏ وزیرى تشکیل شد. در این جلسه طرحى که قبلاً براى تغییر اشل حقوق معلمان تهیه شده بود مورد بررسى قرار گرفت و پس از مذاکره و تبادل نظرى که در این‏باره به عمل آمد تصویب‏نامه قانونى براى اجراى آن به تصویب رسید. ساعت دو بعدازظهر اطلاعیه‌ای از طرف دولت انتشار یافت:« نظر به احترام و اهمیت مقام معلم در اجتماع، وظیفه و مسئولیت سنگینى که این طبقه در تربیت و تعلیم نسل جوان بر عهده دارد و انتظار خدمت صادقانه و حفظ شئون و احترام‏شان در جامعه مستلزم تأمین رفاه و معاش ایشان است و با توجه به اینکه دولت امیدوار است با انجام اقدامات موثر در زمینه تقلیل هزینه زندگى که پایه اصلى تأمین معیشت و آسایش عموم کارمندان دولت است، یکى از مهم‏ترین مواد برنامه خود را جامه عمل بپوشاند، فعلاً براى اینکه وضع حقوق معلمین که داراى حقوق کمترى هستند بهبود یابد، با در نظر گرفتن میزان کار و معلومات آنها و مخصوصاً با توجه به مقدورات مالى دولت، تصمیماتى در جلسه امروز هیات وزیران اتخاذ شد که نگرانى طبقه معلمین کشور را به کلى مرتفع خواهد ساخت. شرح تصمیمات متخذه بعداً اعلام خواهد شد.» . دادستان تهران به ادارات انتظامى دستور داد تا سوابق سرگرد ناصر شهرستانى رئیس سابق کلانترى دو تهران را به دادسراى تهران ارسال دارند.

پایان اعتصاب – عصر روز جمعه 22 اردیبهشت ، اجتماع معلمان در باشگاه مهرگان تشکیل شد و محمد درخشش خطاب به حاضران گفت: «چون تصویب‏نامه‌‏اى در هیات دولت تهیه شده است، ما ختم اعتصاب را اعلام مى‏ کنیم.» عده ای از معلمان گفتند که ما اعتماد نداریم و باید شماره تصویب نامه هیات دولت در اختیار ما قرار گیرد؛ چرا تصویب نامه دولت در رادیو قرائت نشد؟ درخشش جواب داد: «چون ممکن بود سروصداى عده دیگرى از کارمندان بلند شود.» سپس پیشنهاد کرد آنها که با شکستن اعتصاب موافق هستند، دستها را بلند کنند. از انتهاى سالن موج اعتراض برخاست که تا جلو تریبون کشیده شد، ولى چند دسته ده نفرى از چند گوشه دستها را بلند کردند و درخشش گفت: «کسانى که شکستن اعتصاب را تصویب نکرده‏اند، اخلالگرند، نه معلم و ما آنها را معلم نمى‏دانیم. تنها کسانى معلم هستند که شکستن اعتصاب را تصویب کردند و اگر فردا کسى پیدا شود که در سر کلاس حاضر نشود، جزو اخلالگرها معرفى و دستگیر می‌‏شود.» . خبرگزاری یونایتدپرس از پایان اعتصاب معلمان خبر داد و اعلام کردکه این اعتصاب باعث سقوط دولت شریف‌امامی و روی کار آمدن دولت امینی شد. این خبرگزاری اعلام کرد محمد درخشش در جمع پنج هزار نفر از معلمان تهران گفته حقوق بعضی از معلمان از حقوق مهندسین دولتی نیز بیشتر خواهد شد. با سقوط کابینه علی امینی فعالیت های باشگاه مهرگان به شدت محدود شد.

محمد درخشش ، وزیر فرهنگ – صبح روز شنبه 23 اردیبهشت، کلیه مدارس کشور پس از دوازده روز تعطیل گشوده شد و آموزگاران، دبیران و دانش ‏آموزان در کلاس هاى درس حضور یافتند. به خاطر کشته‏ شدن ابوالحسن خانعلى در کلاس ها یک دقیقه سکوت اعلام شد. ساعت یازده صبح معاون پارلمانى وزارت فرهنگ، در یک مصاحبه مطبوعاتى به خبرنگاران گفت: هیات وزیران تصویب نامه‏اى در یازده ماده براى تعیین اشل جدید حقوق فرهنگیان تصویب نمودند و از ماه آینده حقوق کلیه کسانى که کمتر از پنج هزار ریال است به میزان اشل جدید پرداخت خواهد شد و اضافه حقوق سایر معلمان در رتبه‏‌هاى بالاتر پس از تأمین اعتبار پرداخت خواهد شد. دو روز بعد یعنی سه شنبه 25 اردیبهشت ماه 40 على امینى در کاخ محمدرضا پهلوى حاضر شد و محمد درخشش- رئیس باشگاه مهرگان و نماینده معلمین – را به‏ عنوان وزیر فرهنگ معرفى کرد. درخشش حدود 14 ماه وزیر فرهنگ بود.

منبع khabaronline

واقعه‌ای که به ثبت روز معلم در تاریخ منجر شد

مطالب بیشتر

1. دربارۀ تاریخ بیهقی
2. اعتراض جوکر به صنعت گوشت
3. چند نکته در شناخت شعر و نثر گلسرخی
4. خاطرات ایران درودی از گلسرخی
5. محمد مختاری شاعر و تحلیلگر شعر

واقعه‌ای که به ثبت روز معلم در تاریخ منجر شد