با فلسفه
تراژدی چیست و چه نقشی در نظام فکری نیچه دارد؟
نیچه برای اثبات تراژدی از دو مفهوم دیگر کمک میگیرد که عبارتاند از: آپولونی و دیونوسوسی.
آپولون عبارت است از: ایزد هنرهای دیداری، ایزد خورشید، دانای طب و شمشیر، خدای نظم، تناهی، حد، صورت، فرزند زئوس، زن، نمونهاش هومر.
و دیونوسوس نیز عبارت از: ایزد هنرهای غیردیداری، ایزد سرمستی، بادهگساری، لاحدی، لاقیدی، بیصورتی، شهود، مرد، نمونهاش سوفکل و آخیلوس. از ترکیب این دو است که تراژدی متولد میشود. (نیچه،35:1380-25)
نیچه از تراژدی و تفکر دیونوسوسی دفاع میکند. دیونوسوس نماد سرمستی و شوریدگی و شراب است؛ به قول حافظ
شعر و شراب و رندی مجموعۀ مراد است چون جمع شد معانی گوی بیان توان زد
آپولون نماد فرزانگی و خردورزی است. آفرینندگی محصول تفکر دیونوسوسی است. تفکر آپولونی صرفاً میتواند علم و منطق ایجاد کند. نیچه صراحتاً میگوید: آپولون ایزد تمامی انرژیهای قالبپذیر در حالِ پیشگوست (همان:28).
ولی دیونوسوس نماد هنرهای غیرتجسمی است. دیونوسوس هنر محض است. «من معتقدم هنر نمایانگر عالیترین وظیفه و فعالیت به راستی مابعدالطبیعی این زندگی است» (همان:24)
نیچه با این حرفها نمیخواهد علم و تمدن بشری را نفی کند؛ بلکه میخواهد به ما بگوید که فراموشی و طرد و ترک تفکر دیونوسوسی چقدر برای بشر امروز فاجعهبار است.
منبع
موج و مرجان
رویکردهای نقد ادبی در جهان جدید
و سرگذشت نقد ادبی در ایران
دکتر مجتبی بشردوست
نشر سروش
صص180-181
بیشتر بخوانید:
-
نویسندگان/ مترجمانِ ایران4 روز پیش
تجارب دکتر «نسرین شکیبیممتاز» از تدریس ادبیات فارسی در کشور ژاپن
-
کودک و نوجوان3 هفته پیش
پرهام طاهرخانی و «ناطور دشت» نوشتۀ سلینجر
-
اختصاصی کافه کاتارسیس1 هفته پیش
«پاییز فلوبر» نوشتۀ آلکساندر پوستل: مراسم تدفین و احیای نبوغ
-
گفتوگو1 ماه پیش
مناظرۀ دیدنی «اسلاوی ژیژک» و «جردن پترسون»
-
تحلیل داستان و نمایشنامه1 ماه پیش
نگاهی به کتاب «قرن من» نوشتۀ گونتر گراس
-
درسهای دوستداشتنی4 هفته پیش
فلسفهای مهربانتر از موفقیت!
-
موسیقی بی کلام3 هفته پیش
دوستت دارم بیآنکه بخواهمت…
-
هر 3 روز یک کتاب3 هفته پیش
بریدهای از کتاب «شاهنامۀ فردوسی» نوشتۀ دکتر محمد دهقانی
1 دیدگاه