دربارۀ شاعر عرب: «نازک الملائکه»

از بنیانگذاران مسلم شعر آزاد عرب. در 1923 در بغداد در خانواده‌ای شعرشناس و فرهیخته به دنیا آمد. پس از آموزش متوسطه به تحصیل در رشتۀ زبان و ادبیات عرب در دانشسرای عالی بغداد پرداخت و پس از فراغت از تحصیل برای ادامۀ تتبعات خود در زمینۀ زبان و ادبیات انگلیسی به امریکا رفت. در ادوار بعد به تدریس در دانشگاه‌های موصل و بصره و کویت اشتغال یافت و تا سال‌های آخر عمر به تدریس و آموزش ادامه داد. او در 1993 درگذشت.

بانو نازک الملائکه، از نظر برخی، نخستین شاعر آزادسراست. خود نیز معتقد است که شعر «وبا»ی او که آن را در (1947) و در بیست و چهار سالگی سروده و در دومین دفتر او شراره‌ها و خاکستر(1949) آمده نخستین شعر آزاد در مجموعۀ شعر امروز است؛ هرچند بسیاری برخلاف این نظر معتقدند که اولین شعر آزاد شعری است که السّیّاب به نام «آیا عشق بود آن» در نخستین دفتر خود گل‌های پژمرده آورده است.

نازک الملائکه از حیث اندیشۀ سیاسی ناسیونالیست مشرب بود و از نظر شعر رمانتیسیست به شمار می‌آمد و در عین نوآوری، به سنت‌های شعری اهمیت می‌داد و پس از بنیانگذاری شعر آزاد، هیچ‌یک از تحولات بعدی شعر امروز را نپذیرفت. او علاوه بر شاعری، در زمینۀ نقد شعر نیز به ویژه در شناخت و سنجش اوزان عروضی صاحب‌نظر بود و ریشه‌یابی اجتماعی او در بررسی شعر آزاد زبانزد است.

دفترهای شعر او عبارتند از:

زنی عاشق شب(1947)؛ شراره‌ها و خاکستر (1949)؛ ژرفگاهِ موج (1957)؛ درختِ ماه (1968)؛ غمنامۀ زندگی و ترانه‌ای برای انسان (1970)؛ برای نماز و انقلاب (1978).

در زمینۀ نقد ادبی و بررسی شعر نیز دو کتاب دارد:

مسائل شعر معاصر (1962)؛ صومعه و مهتابیِ سرخ‌فام (1965).

یک کتاب نیز دربارۀ مسائل جامعه‌شناسی به نام جزئی‌نگری در جامعۀ عرب (1974) دارد.

منبع

از سرود باران تا مزامیر گل سرخ

موسی اسوار

نشر سخن

ص 169

مطالب مرتبط

1. مسیح پس از مصلوب شدن سرودۀ بدر شاکر السیاب
2. گل‌ها سرودۀ امل دنقل شاعر عرب
3. دو شعر از نزار قبانی را در اینجا و اینجا بخوانید.