نویسندگان جهان

نویسندگانِ فوتبال‌دوست!

«نویسنده‌های زیادی در طول تاریخ عاشق فوتبال شده‌اند. ما آلبر کامو را داریم که زمانی خودش یک فوتبالیست حرفه‌ای بود. کامو در تیم دانشگاه الجزیره بازی می‌کرد، دروازه‌بان بود و این جمله هم از اوست: «هر آن چه را که من در مورد اخلاق می‌دانم، مدیون فوتبالم.» تیم «راسینگ اونیورزیتر آلژیر» یا «ار.او.آ» در دهه سی میلادی یکی از قدرتمندترین تیم‌های الجزایر بوده است. این تیم سه‌ بار در آن سال‌ها قهرمان آفریقای شمالی شد.

یکی دیگر از برندگان نوبل ادبیات که عاشق فوتبال است ماریو بارگاس یوسا نویسنده پرویی است که احتمالا علاقه‌مندان به فوتبال و ادبیات عکس‌های او در سانتیاگو برنابئو همراه با ایکر کاسیاس را دیده باشند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان نوشته‌های روزنامه‌نگارانه یوسا از جام جهانی ۱۹۸۲ جزو خواندنی‌ترین متون در مورد فوتبال هستند.

یوسا در همان گزارش‌های مربوط به جام جهانی ۱۹۸۲ در پاسخ به کسانی که اعتقاد داشتند فوتبال پدیده‌ای است بیهوده و با روشنفکری در تضاد نوشت: «آن دسته از ما که فوتبال را دوست داریم و از آن لذت می‌بریم، به هیچ‌ وجه از محبوبیت عظیم آن همچون سرگرمی جمعی تعجب نمی‌کنیم. اما بسیاری دیگر هم هستند که این نکته را درنمی‌یابند و حتی از آن اظهار تاسف یا انتقاد می‌کنند. آنان این پدیده را مایه تاسف می‌دانند، زیرا می‌گویند فوتبال توده‌های مردم را از خود بیگانه می‌سازد و تحلیل می‌برد و از موضوعات مهم منحرف می‌کند. آنهایی که این طور فکر می‌کنند یادشان می‌رود که تفریح‌کردن مهم است. همچنین ایشان فراموش می‌کنند که آن چه یک سرگرمی را مشخص می‌کند، هر قدر که شدید و جذاب باشد، و بازی خوب فوتبال سخت چنین است، این است که موقتی، غیرمتعالی و بی‌ضرر است.»

دیگر نویسنده برنده نوبل عاشق فوتبال نجیب محفوظ مصری است که کمتر در مورد وجهه فوتبالی او حرف زده شده. امروز یازده دسامبر سالروز تولد این نویسنده شهیر است که در سال ۱۹۸۸ برنده جایزه نوبل ادبیات شد. اگر محمد صلاح معروف‌ترین فوتبالیست تاریخ مصر است، نجیب محفوظ معروف‌ترین نویسنده این کشور به حساب می‌آید.

این نویسنده مصری طبق گفته خودش تا قبل از «شروع کتاب‌خواندن» زندگی‌اش را وقف فوتبال کرده بود. محفوظ فوتبال را از بازی در تیم مدرسه آغاز کرد. چپ‌پا بود و در کودکی به عنوان مهاجم بازی می‌کرد. در دوره دبیرستان پستش را تغییر داد و بازی در نقش مدافع را به‌خوبی فراگرفت. محفوظ بیشتر در بخش عباسیه قاهره در خیابان بازی می‌کرد. او می‌گفت در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰، در حالی که مصر تحت اشغال بریتانیا بود، فوتبال جذابیت خاصی داشت. او در این رابطه به هفته‌نامه الاهرام گفت «این تنها چیزی بود که می‌توانستیم بریتانیایی‌ها را بدون شکایت شکست دهیم.» محفوظ ادامه داد اما در مقطعی «از فوتبال به کتابخوانی روی آوردم.»

نویسنده مصری در جای دیگری در مورد استعداد فوتبالی‌اش گفته بود: «کسانی که آن‌ موقع بازی‌ام را می‌دیدند پیش‌بینی‌شان ظهور یک نابغه‌ فوتبال بود که در آینده در یک باشگاه مشهور بازی خواهد کرد و به تیم ملی و بازی‌های المپیک راه خواهد یافت.» محفوظ بعد از ۱۰ سال بی‌خیال توپ شد و به ادبیات روی آورد. محفوظ در این رابطه می‌گفت: «هیچ‌ چیزی جز ادبیات من را از فوتبال جدا نکرد. اگر بازی‌کردن را ادامه می‌دادم، شاید یکی از ستارگان بزرگ فوتبال می‌شدم.»

با این وجود، آقای نویسنده به نفس‌کشیدن در فضای فوتبال ادامه داد و همیشه مشتری دایم مسابقات مهم از جمله داربی سرزمین فراعنه یعنی بازی الزمالک و الاهلی بود. نجیب محفوظ به ارتباط قلبی‌اش با فوتبال ادامه داد. او مرتباً با دوستان خود در یک کافه ملاقات می‌کرد تا در مورد فوتبال صحبت کنند. طبق گفته جمال الغیطانی، نویسنده و روزنامه‌نگار مصری، محفوظ رمانی در مورد فوتبال نوشت اما بعدها دستنوشته‌های خود را پاره کرد. محفوظ یک جمله خیلی معروف در مورد فوتبال دارد که بعد از قهرمانی مصر در جام ملت‌های آفریقا ۲۰۰۸ گفت: «اکنون ما بازی می‌کنیم تا غم‌های‌مان را فراموش کنیم.»

دانشگاه نبراسکا در سال ۲۰۰۸ کتابی با عنوان «ورزش جهانی؛ نویسندگان فوتبالیست» منتشر کرد. در این کتاب یک تیم یازده نفره از نویسندگان معرفی شده که نجیب محفوظ در قلب خط دفاعی آن قرار دارد. در این کتاب جیمز جویس به عنوان مربی و آلبر کامو به عنوان پزشک تیم معرفی شده‌اند.

منبع: اعتماد

نویسندگانِ فوتبال‌دوست!