گزیده‌ای از سروده‌های رابیندرانات تاگور ترجمۀ فتح‌الله مجتبایی

این کتاب به کوشش و گزینش شیرین عاصمی، همکار فتح‌الله مجتبایی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ۱۹۴ صفحه، با شمارگان ۱۰۰ نسخه و قیمت ۶۰هزار تومان توسط نشر هرمس منتشر شده است.

در معرفی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از این کتاب و شاعر و مترجمش آمده است: رابیندرانات تاگور، شاعر و متفکر بزرگ اهل هندوستان بود که آثارش در دوران نهضت‌های آزادی‌طلبی هند شهرت جهانی یافت و در تحول فکری و فرهنگی مردمان آن سرزمین و در بازیافت هویت ملی و ایجاد حس خودشناسی آنان سهمی بزرگ و ماندگار داشت. وی اهل شعار دادن نبود و در های‌وهوی‌های سیاسی شرکت نمی‌جست و از موج‌سواران سیاست‌باز دوری می‌کرد، ولی با انتشار نوشته‌ها و سروده‌هایش و با سخنرانی‌های روشنگرانه و اثرگذارش در امریکا و انگلستان و ژاپن، نشان داد که هند بزرگ‌تر و مردم هند بیدارتر و هشیارتر از آن‌اند که پذیرای حکومت استعماری بیگانه باشند.

مترجم این مجموعه، دکتر فتح‌الله مجتبائی، در باب آشنایی خود با تاگور در سال‌های جنگ جهانی دوم و ترجمه آثار او، به‌واسطه دوستی با جوانی بنگالی به نام حفیظ‌الرّحمان، می‌نویسد: «در آن سال‌ها زبان خارجی در دبیرستان‌ها زبان فرانسه بود، ولی به‌تدریج گفت‌وگوی با او [حفیظ‌الرحمان] به زبان انگلیسی آسان‌تر شد و من به خواندن اشعار تاگور به این زبان روی آوردم و او چند کتاب از مجموعه آثار تاگور را به من داد و سعی می‌کرد که در خواندن و فهم مطالب مرا یاری کند. من در اشعار این شاعر بنگالی نوعی تجانس با عرفان ایرانی خودمان می‌دیدم و پس از چندی چنان به او دل‌بسته شدم که بیشتر اوقات خود را به خواندن «گیتانجلی» و «باغبان» و ترجمۀ «صد غزل از کبیر» او صرف می‌کردم و در حواشی صفحات سروده‌هایی را که می‌پسندیدم به فارسی ترجمه می‌کردم».

دکتر مجتبائی چندین سال بعد، در سال‌هایی که در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شاگردی و در دبیرستان معلمی می‌کرده است، آن‌چه را در حواشی کتاب‌ها نقل کرده بوده، با اصلاح و تجدید نظر، در نشریات ادبی و هنری آن روزگار، و بیشتر در مجله سخن، منتشر کرده بوده است. سرانجام در سال ۱۳۴۴ مجموع آن‌ها را با مقدمه‌ای در شرح احوال و آثار تاگور و به‌ضمیمه یکی از نمایشنامه‌های مشهور او، زیر عنوان «چیترا و چند غزل از باغبان عشق» در شمار نشریات نیل به چاپ می‌رساند. مجموعۀ حاضر، علاوه بر آن‌چه گفته شد، شامل مقدار دیگری از آن حواشی و چند نمایشنامه کوتاه و گزیده‌های دیگری از سروده‌های این شاعر بنگالی است.

منبع: ایسنا

گزیده‌ای از سروده‌های رابیندرانات تاگور ترجمۀ فتح‌الله مجتبایی