آناباز سرودۀ سن ژون پرس
1)
سن ژون پرس، شاعر بنام و بزرگ فرانسوی در سال 1887 میلادی به دنیا آمد و در بیستم سپتامبر 1975 درگذشت. سخنان محمدعلی سپانلو شاعر، منتقد و مترجم این کتاب حاوی نکاتی است که برای آشنایی با این اثر ضروری می‌نماید:
پرس از این نظر حائز اهمیت است که جزو شاعرانی است که جنبه جهانی بودن‌شان بیشتر از جنبه محلی و ملی‌شان است. شکسپیر با این که شاعری است انگلیسی اما کاراکتری جهانی به حساب می‌آید. همان طور دانته، گوته یا سروانتس. این شاعران و نویسندگان در حالی که شخصیت‌هایی هستند که ملی و محلی‌اند اما جنبه جهانی دارند و به عبارت دیگر آثاری بشری و بزرگ‌تر از بُعد ملی و محلی خلق کرده‌اند.
سن ژون پرس از این نظر از معدود شاعران فرانسوی است که این چنین جنبه جهانی دارند. بقیه شاعران فرانسوی با این که از نوابغ شعر فرانسه‌اند اما بیشتر منطقه‌ای‌اند تا جهانی. شعر فرانسه بعد از ویکتور هوگو، پرس را به عنوان شاعری جهانی به بشریت معرفی کرد. رمبو شعری اروپایی می‌نویسد و بودلر با تمام نوآوری‌هایش شاعری پاریسی است.
صدای پرس از جهانی دیگر می‌آید و او از چیزی سخن می‌گوید که ما پیش از آن نشنیده‌ایم. “پرس” وارد قلمرویی در شعر می‌شود که پیش از آن نمی‌دانستیم وجود دارد.
در “هملت” ما با جهانی دیگر مواجهیم. موضوع “هملت” فقط قتل پدر نیست و ما در این اثر با تاریخی پیش بینی نشده رو به رو هستیم. در شعر “پرس” از بازپس گرفتن سرزمینی گفته می‌شود که ما نمی‌دانستیم باید پس گرفته شود.
ظرافت‌های شعری “پرس” در زبان فرانسه محسوس است و من سعی کردم تا معادل‌های مناسب کلمات او را بیابم. شعرهای پرس را به پیشنهاد رضا سید حسینی ترجمه کردم و سعی‌ام بر آن بوده است تا بهترین معادل‌ها را در شعر او انتخاب کنم که قضاوت خوب یا بد بودن آن بر عهده دیگران است.
شعر “پرس” گاه مایه حماسی دارد، گاه تغزلی می‌شود و گاه خواننده متوجه نمی‌شود چگونه از رئالیسم به سوررئالیسم می‌لغزد و این کار را برای ترجمه سخت میکند. “پرس” یک تبعیدی است. او خودش نیز باره به این کلمه اشاره کرده است. بخش زیادی از زندگی این شاعر در تبعید سپری شده است. در شعر “پرس” یک‌جور وسعت غیر منطقه‌ای بودن وجود دارد و او توانسته است در تبعیدی که داشته تمدنی را به ما معرفی کند که پیش از آن نمی‌شناختیم.
منبع honaronline
آناباز سرودۀ سن ژون پرس
2)
سن ژون پرس شاعر بزرگ فرانسوی و برنده جایزه نوبل ادبیات سال 1960 میلادی نمونه ای کم نظیر از ھنرمندانی است که سیاست
و مشاغل وسوسه انگیز سیاسی را به خاطر عشق به ادبیات و ھنر ترک کردند و به مقامی برجسته در ادبیات جھان دست یافتند.
سن ژون پرس که نام مستعار الکسی لژه است در گوادلوپ از جزایر آنتیل زاده شد و بعدھا تصویر زادگاه و دریا را در آثار خود منعکس کرد. او از جوانی استعداد درخشانی در شعر از خود نشان میداد. در پاریس با نویسندگان و شاعران مجله نوول فرانسز ھمکاری کرد و ھمزمان به تحصیل در رشته پزشکی پرداخت. چیزی نگذشت که به سیاست علاقه‌مند شد و به عضویت وزارت خارجه فرانسه درآمد و در مقام سفیر به مأموریتھای دیپلماتیک فراوانی اعزام شد.
اقامت نسبتاً طولانی سن ژون پرس در دو کشور چین و ژاپن، او را با ظرافتھای فرھنگ شرقی و عرفان بودایی آشنا کرد که بعدھا در غنای شعر او تأثیر فراوانی به جا گذاشت. بازی روزگار چنین بود که سن ژون پرس یکی از برجسته ترین شاعران فرانسوی روزگار خود باشد بی آن که فرانسویان بتوانند او را ھمچون یکی از شاعران به اصطلاح ملی خود بشناسند و بپذیرند، چرا که پسند خاطر ملی گرایان فرانسوی، شاعران و اندیشمندانی بودند که بیشتر دغدغه ھای ملی یا بازتابھایی از تمدن دیرپای فرانسوی را در آثارشان
منعکس کنند و سن ژون پرس قطعاً در این گروه قرار نمی گرفت او غیر بومی‌ترین شاعر فرانسوی بود که در اشعارش دغدغه‌ھای جھان وطنی براحتی قابل مشاھده است.
منظومه آناباز که شاھکار شعری اوست در سال 1924 و پس از چندی سکوت منتشر شد. آناباز حماسه ای است از مھاجرت فاتحی که ھرگاه سرزمین تازه‌ای را فتح میکند، پس از چندی درنگ در جست و جوی سرزمین بکر و مردمی ناشناخته به دیاری دیگر می شتابد و در این آوارگی و بی‌ثباتی در جست‌و جوی ھویت راستین خود است.
آناباز که با لحن سرودھای روحانی از عالم اسرار و عشق حکایت می کند، سرودی درباره الوھیت نیست بلکه پیرامون تجسس‌ھای عالم انسانی است و شادی آدمی را تصویر میکند که در نبرد با تقدیر محتوم خویش به پیروزی دست یافته است. اما این ظفرمندی او را از پیش رفتن و تجربه کردن بیشتر باز نمی‌دارد.
انتشار منظومه آناباز در محیط ادبی فرانسه تأثیر فراوانی به جا گذاشت و انتشار کتاب (دوستی شاھزاده) در ھمان سالی که آناباز منتشر شد به مثابه مھر تأییدی بر استعداد ادبی سراینده‌اش بود. با آغاز جنگ جھانی دوم و اشغال فرانسه، سن ژون پرس که در مقام سفیر فرانسه در واشنگتن به سر می‌برد از سمت خود معزول گشت و به میل خود تصمیم گرفت در امریکا بماند و برای خود شغلی در کتابخانه کنگره دست و پا کرد.
اقامت شاعر در امریکا تا سال 1959 به درازا کشید و چند دفتر شعر او در امریکا منتشر شد و این دلیلی شد تا جھان انگلیسی زبان نیز با ظرافتھای شعر این شاعر بزرگ آشنا شوند. خطابه ای که سن ژون پرس در دسامبر 1960 ھنگام گرفتن جایزه نوبل ایراد کرد نگاه عمیق و زیبای او را به اسطوره شناسی شاعرانه به تصویر میکشد و یکی از درخشانترین خطابه‌ھای تاریخ برندگان این جایزه معتبر است. اشعار سن ژون پرس دارای صور ذھنی زیبا و غنی است و مانند آثار پل والری بحران ھای روحی انسان مدرن را پیش چشم خوانندگان می‌گذارد.
