نقد و بررسی کتاب
نقدی بر شرح جامع مثنوی معنوی
![](https://cafecatharsis.ir/wp-content/uploads/2019/09/60020975_653914301720005_6617329095269732813_n.jpg)
نقدی بر شرح جامع مثنوی معنوی
ژرفای اندیشۀ مولانا از یکسو و ابهام ذاتی عرفان از سوی دیگر، مثنوی معنوی را محتاج شرح و توضیح ساخته است. از این رو طی قرون متمادی اندیشمندان متعددی به شرح مثنوی پرداخته اند.
در این بین «شرح جامع مثنوی معنوی» به واسطۀ برخورداری از ویژگی هایی چون: شرح یک به یک ابیات و ایجاز در عین جامعیت نسبی، مورد توجه بزرگان ادب فارسی و مجامع دانشگاهی قرار گرفته است.
با احترام به ساحت استاد کریم زمانی، مؤلف اثر، و اذعان به ارزشهای فراوان شرح گران سنگ ایشان، این مقاله به بعضی از سهوها و لغزشهای اندکشماری که – به نظر نگارنده – در مجلد ششم این اثر واقع شده است اشاره می کند.
کلید واژهها : مثنوی معنوی، شرح مثنوی، کریم زمانی، نقد و بررسی
فرضیه
شرح تعداد اندکی از ابیات مثنوی که در «شرح جامع مثنوی معنوی» آمده است اشتباه مینماید. در این موارد نگارندۀ این مقاله پس از ذکر استدلالهای منطقی _برای مزید اطمینان_ به بعضی از شروح دیگر مراجعه نموده و نظر دیگر شارحین را ذکر کرده است. در نهایت مخاطب آگاه این سطور در این باب داوری خواهد نمود.
اثبات فرضیه
هر کسی را خدمتی داده قضا در خور آِن، گوهرش در ابتلا
«قضای الهی هر کس را مأمور خدمتی که لایق آن است کرده؛ یعنی طبق مشیت الهی هر کسی برای وظیفه و کاری آفریده شده
است و به گاه امتحان و ابتلا جوهر هر شخص آشکار می شود» (23 : زمانی، 1389 ،ج. 6 )
شرح مذکور ترکیب «در خور آن» را مکمل مصراع اول می داند؛ بنابراین ترکیب « خدمتی در خور آن »را خدمتی که لایق آن است معنی کرده است. به این ترتیب بخش پایانی بیت، یعنی گوهرش در ابتلا، بلاتکلیف مانده و بدون وجود هرگونه قرینه ای چنین معنی شده است: به گاه امتحان و ابتلا گوهر هر شخص مشخص میشود.
مطالب بیشتر
-
اختصاصی کافه کاتارسیس4 روز پیش
رمان «خدا در خانه است» نوشتۀ آیلا کریمیان: سفری به درون یک آدم ترکیبی!
-
اختصاصی کافه کاتارسیس3 هفته پیش
درنگی در مجموعه شعر «اَزِلیات» سرودۀ رضا جمالی حاجیانی
-
معرفی کتاب1 ماه پیش
نگاهی به کتاب «زمین، زمان، انسان» نوشتۀ مزدافر مؤمنی
-
سهراب سپهری3 هفته پیش
«هنوز در سفرم» مستندی دربارۀ زندگی سهراب سپهری
-
تحلیل نقاشی1 هفته پیش
درنگی در سه اثر مهم پابلو پیکاسو
-
نیما یوشیج4 هفته پیش
نیما یوشیج: مایۀ اصلی اشعار من رنج است…
-
موسیقی بی کلام4 هفته پیش
مثل یک گلدان میدھم گوش به موسیقی روییدن…
-
یادداشت2 روز پیش
تبریک ویژه به ساناز ساعی دیباور