وحید عیدگاه طرقبه‌ای و کتاب نقدی دربارۀ نادر نادرپور

عیدگاه: او با کمک تشبیه‌های بدیع جذابیت خاصی به سروده‌هایش بخشیده. شعر او از لحاظ در بر داشتن توصیف‌هایی که بر اساس تشبیه ساخته شده‌اند بسیار غنی و در میان معاصران بی‌همتا است و منوچهری دامغانی. اشاره او در این بخش علی‌الاصول باید بر همین کتاب «در آینه» باشد.

نظر به اهمیت مباحث نقد در جریان شعر معاصر، و نیز اهمیت نادرپور در این جریان، تنظیم تنها دو کتاب مستقل نقد و نظر شعر او طی بیش از پنج دهه، قدری عجیب است. از آن‌جا که دومین مجموعه مستقل نقد و بررسی شعر نادرپور همین مجموعه اخیر(کهن دیارا – انتشارات سخن) است، تلاش شد در گفت‌وگو با عیدگاه طرقبه‌ای ویژگی‌های شعر نادرپور و دلایل اهمیت او و شعرش هر چه بیش‌تر شناخته شود.

عیدگاه طرقبه‌ای: این کتاب شامل بخش‌های مختلف از جمله مقدمه گردآورنده، درباره تصویر در شعر نادرپور، سالشمار زندگی، سخنان نادرپور، نادرپور و شعر او در نگاه دیگران، چند شعر از نادرپور، کتاب‌شناسی، اعلام و نادرپور به روایت تصویر است.

وی در ادامه به مقالاتی که در بخش «نادرپور و شعر او در نگاه دیگران» آمده اشاره کرد و اظهار داشت:

در این بخش مقاله‌هایی با عنوان‌های «تصویر در شعر نادرپور» محمود فتوحی، «شعر نادرپور» حمید زرین‌کوه، «سرودی برای رهایی» حسین منزوی، «نادرپور و دختر جام» مهدی اخوان ثالث، «وزن شعر نادرپور» وحید عیدگاه طرقبه‌ای، «درباره شعر انگور» پرویز ناتل خانلری، «محافظه‌کاری» فروغ فرخ‌زاد، «آدم آورد در این دیر خراب آبادم» سیمین بهبهانی، «برونته و غربت» فرزانه ملانی و «در جنگل شب» غلامحسین یوسفی آمده که تمامی این مقاله‌ها به صور خیال، موسیقی شعر، روش مصرع‌بندی، درباره شکل شعر و تفاوت شعر او با سایر شاعران نوسرا پرداخته‌اند.

عیدگاه در توضیح هدف از گردآوری این اثر یادآور شد:

هدف تنها معرفی صرف نادر نادرپور نیست؛ بلکه روشن کردن وضعیت نقد ادبی ایران در دوره حاضر هدف اصلی بوده است.

وی در ادامه به بخش‌هایی که در مقدمه کتاب به آن‌ها پرداخته اشاره کرد و درباره مباحث مهم این مقدمه گفت:

آن چیزی که در مقدمه به آن پرداخته‌ام مهمترین جنبه شعر نادرپور یعنی تصویری بودن‌ آن است. وصف‌های گوناگون، تعبیرهای رنگارنگ. اگر تنها ملاک نقد شعر قدرت تعبیر بر پایه تشبیه باشد، در میان معاصران همتایی برای نادرپور سراغ ندارم و بیراه نیست اگر برخی او را به منوچهری دامغانی مانند کرده‌اند و تشبیه‌های مختلف و متنوع از برجسته‌ترین بخش‌های کار او به‌شمار می‌آید.

گردآورنده این کتاب تصریح کرد:

با این همه به نظر می‌رسد که نباید در اهمیت دادن به این نوع تصویرپردازی یعنی در روش تشبیه و توصیف مبالغه کرد.

وی با تاکید بر استفاده نادرپور از وصف‌ها و خیال‌پردازی‌های خاصش اظهار داشت:

او با کمک تشبیه‌های بدیع جذابیت خاصی به سروده‌هایش بخشیده. شعر او از لحاظ در بر داشتن توصیف‌هایی که بر اساس تشبیه ساخته شده‌اند بسیار غنی و در میان معاصران بی‌همتا است.

عیدگاه افزود:

اگر تنها ملاک نقد شعر قدرت تعبیر بر پایه تشبیه باشد، در میان معاصران همتایی برای نادرپور سراغ ندارم و بیراه نیست اگر برخی او را به منوچهری دامغانی مانند کرده‌اند.

وی با تاکید مجدد بر انگیزه گردآوری چنین مجموعه‌ای توضیح داد:

نادرپور آوازه‌ای درخور نوآوری‌ها و آفرینش‌های هنرمندانه‌اش نیافته. او شاعری است که حتی با مروری گذرا و نه چندان باریک‌نگرانه و ژرف بر سروده‌هایش، نمودهای گوناگون غنای محتوا و به سامان بودن شکل و قدرت توصیف و بیان، و کشف تناسب‌های ادبی و نظام‌مندی موسیقی و درستی زبان را آشکارا می‌توان دید؛ و دریافت که او هم‌ چون اخوان، فروغ و شاملو توانست راه نیما را پی‌گیرد و با برتری‌های فنی خود شیوه وی را تکامل بخشد و از ناهمواری‌ها، نادرستی‌ها و کاستی‌های آن بکاهد.

عیدگاه در پایان یادآور شد:

در این کتاب کوشش بر آن بوده که با گردآوری مهم‌ترین مقاله‌ها، نوشته‌ها و اظهارنظرهای معاصران درباره نادرپور و شعرش، امکانی برای آشنایی بیش‌تر با این شاعر و جنبه‌ها و ابعاد گوناگون هنر وی فراهم آید.

مجموعه «در ترازوی نقد» یک مجموعه 20 جلدی است که تا کنون 10 جلد از آن منتشر شده و تلاش این مجموعه تدوین یک رشته کتاب در حوزه نقد شعر معاصر است.

همچنین این مجموعه در فضایی شکل گرفته که در آن امکان خطا کمتر و هر کتاب حاصل تعاملات جمعی از منتقدان با دیدگاه‌های متفاوت و چشم‌اندازهای گوناگون است.

از سوی دیگر سعی شده این مجموعه از نقدهای شخصی و دوستانه که کوچک‌ترین نقشی در ارزش‌یابی شعر معاصر ندارند فاصله گیرد.