با فلسفه

تراژدی چیست و چه نقشی در نظام فکری نیچه دارد؟

 

نیچه برای اثبات تراژدی از دو مفهوم دیگر کمک می‌گیرد که عبارت‌اند از: آپولونی و دیونوسوسی.

آپولون عبارت است از: ایزد هنرهای دیداری، ایزد خورشید، دانای طب و شمشیر، خدای نظم، تناهی، حد، صورت، فرزند زئوس، زن، نمونه‌اش هومر.

و دیونوسوس نیز عبارت از: ایزد هنرهای غیردیداری، ایزد سرمستی، باده‌گساری، لاحدی، لاقیدی، بی‌صورتی، شهود، مرد، نمونه‌اش سوفکل و آخیلوس. از ترکیب این دو است که تراژدی متولد می‌شود. (نیچه،35:1380-25)

نیچه از تراژدی و تفکر دیونوسوسی دفاع می‌کند. دیونوسوس نماد سرمستی و شوریدگی و شراب است؛ به قول حافظ

شعر و شراب و رندی مجموعۀ مراد است   چون جمع شد معانی گوی بیان توان زد

آپولون نماد فرزانگی و خردورزی است. آفرینندگی محصول تفکر دیونوسوسی است. تفکر آپولونی صرفاً می‌تواند علم و منطق ایجاد کند. نیچه صراحتاً می‌گوید: آپولون ایزد تمامی انرژی‌های قالب‌پذیر در حالِ پیشگوست (همان:28).

ولی دیونوسوس نماد هنرهای غیرتجسمی است. دیونوسوس هنر محض است. «من معتقدم هنر نمایانگر عالی‌ترین وظیفه و فعالیت به راستی مابعدالطبیعی این زندگی است» (همان:24)

نیچه با این حرف‌ها نمی‌خواهد علم و تمدن بشری را نفی کند؛ بلکه می‌خواهد به ما بگوید که فراموشی و طرد و ترک تفکر دیونوسوسی چقدر برای بشر امروز فاجعه‌بار است.

 

منبع

موج و مرجان

رویکردهای نقد ادبی در جهان جدید

و سرگذشت نقد ادبی در ایران

دکتر مجتبی بشردوست

نشر سروش

صص180-181

 

بیشتر بخوانید:

  1. درمان دردهای زندگی به سبک فردریش نیچه
  2. قسمت‌هایی از کتاب چنین گفت زرتشت اثر نیچه
  3. قسمت‌هایی از کتاب حکمت شادن اثرِ نیچه
  4. چند سروده از فردریش نیچه
  5. در باب پرحرفی نویسندگان نوشته نیچه
مدیریت

فریادی شو تا باران وگرنه مُرداران... احمد شاملو

View Comments

  • I definitely wanted to write a word so as to express gratitude to you for those awesome techniques you are placing here. My prolonged internet search has at the end of the day been honored with excellent information to exchange with my contacts. I 'd believe that we site visitors actually are unquestionably blessed to live in a really good site with many awesome people with useful tips. I feel very much privileged to have used your entire web pages and look forward to so many more exciting minutes reading here. Thank you once again for a lot of things.

  • My wife and i got now excited when Jordan could complete his studies from your precious recommendations he discovered out of the web site. It is now and again perplexing to just happen to be offering information and facts that some people may have been making money from. And we also understand we've got the writer to be grateful to because of that. Those explanations you made, the simple site navigation, the friendships your site help to instill - it's all impressive, and it is assisting our son and us do think that theme is satisfying, which is extremely fundamental. Thank you for everything!

  • I just wanted to post a small message to be able to say thanks to you for these remarkable tricks you are giving on this website. My particularly long internet look up has finally been recognized with wonderful ideas to go over with my classmates and friends. I 'd assume that we site visitors actually are very lucky to be in a decent site with very many marvellous people with very helpful tricks. I feel pretty fortunate to have come across your weblog and look forward to plenty of more enjoyable minutes reading here. Thanks again for all the details.

Recent Posts

به یاد بهترین معلم: قیصر امین‌پور…

به یاد بهترین معلم: قیصر امین‌پور...

7 ساعت ago

درسی از «احسان یارشاطر» برای زندگی

درسی از «احسان یارشاطر» برای زندگی

6 روز ago

اسلامی‌ندوشن: سعدی شادترین شاعر ایرانی است

اسلامی‌ندوشن: سعدی شادترین شاعر ایرانی است محمدعلی اسلامی ندوشن با یاد کردن از سعدی به…

6 روز ago

تجارب دکتر «نسرین شکیبی‌ممتاز» از تدریس ادبیات فارسی در کشور ژاپن

تجارب دکتر نسرین شکیبی ممتاز از تدریس ادبیات فارسی در کشور ژاپن آهوی کوهی در…

1 هفته ago

و تمام شهوت تند زمین هستم/ که تمام آب‌ها را می‌کشد در خویش/ تا تمام دشت‌ها را بارور سازد…

و تمام شهوت تند زمین هستم که تمام آب‌ها را می‌کشد در خویش تا تمام…

1 هفته ago