دربارۀ جان ماکسول کوئتسی
جی.ام. کوتسی در تاریخ ۹ فوریهٔ ۱۹۴۰ میلادی در کیپ تاون آفریقای جنوبی زاده شد. پدر او حقوقدان و مادرش آموزگار بود. وی در سال ۱۹۵۷ به دانشگاه کیپ تاون وارد شد و به تحصیل زبان انگلیسی و ریاضیات پرداخت. سپس، در سال ۱۹۶۰ مدرک کارشناسی ادبیات، و در ۱۹۶۱ کارشناسی ریاضیاتاش را دریافت کرد.
او بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۵ در لندن بهعنوان برنامهنویس کامپیوتر برای شرکت آی. بی. ام. کار میکرد و همزمان، روی پایاننامهاش که دربارهٔ رماننویس انگلیسی، فورد مدوکس فورد بود به پژوهش میپرداخت.
کوتزی در سال ۱۹۶۳ با فیلیپا جابر (۱۹۹۱–۱۹۳۹) ازدواج کرد. حاصل ازدواج آنها دو فرزند به نامهای نیکُلاس (۱۹۸۹–۱۹۶۶) و گیزلا (متولد ۱۹۶۸) بود.
وی در سال ۱۹۶۵ دورهٔ آموزش دکترای خود را در رشتهٔ زبانشناسی در دانشگاه تگزاس در آستین آغاز، و در ۱۹۶۸ مدرک دکترایش را در رشتههای زبان انگلیسی، زبانشناسی و زبانهای آلمانی دریافت کرد. موضوع پایاننامهٔ دورهٔ دکترای او کارهای اولیهٔ ساموئل بکت اندیشمند و نویسندهٔ شهیر ایرلندی بود که تحتِ تأثیر سبک نگارشیاش قرار گرفته بود.
اولین اثر داستانی کوتسی، سرزمینهای گرگومیش در سال ۱۹۷۴ منتشر شد، که مشتمل بر دو داستان جداگانه («پروژهٔ ویتنام» و «حکایتِ یاکوبوس کوتزی») با مضمونی مشترک بود و او را بهعنوان یک نویسندهٔ قدرتمند سبک ادبیات پسااستعماری مطرح ساخت. پس از آن، در سال ۱۹۷۷، رمان در مرکز (قلب) کشور منتشر شد، و جایزهٔ اول ادبی آفریقای جنوبی را برای وی به ارمغان آورد. در انتظار بربرها در سال ۱۹۸۰ منتشر شد و در مجموعهٔ «آثار بزرگ قرن بیستم» انتشارات پنگوئن جای گرفت. رُمان بعدی کوتزی، زندگی و زمانهٔ مایکل ک نام دارد که در ۱۹۸۳ به چاپ رسید و در همان سال جایزهٔ ادبی بوکر را از آن خود ساخت. فو که در ۱۹۸۶ منتشر شد، حول محور طرح داستانی رابینسون کروزوئه ساخته و پرداخته شدهاست، و عصر آهن (۱۹۹۰) که جزو عامهپسندترین کتابهای اوست، در ساندی اکسپرس بهعنوان کتاب سال معرفی شد؛ او در این اثر خود تصویری تراژیک از اوضاع سیاسی و اجتماعیِ کشوری ویران شده توسط نژادپرستی و خشونت ارائه میکند. ارباب پترزبورگ (۱۹۹۴) گرچه داستانی خیالی است، اما شخصیت اول آن فیودور داستایُفسکی، اندیشمند و نویسندهٔ نامدار روس است. این اثر قدرتمند و ژرف در سال ۱۹۹۵ جایزهٔ داستانسرایی بینالمللی آیریشتایمز را از آن خود کرد…
کوتزی در سال ۲۰۰۲ به استرالیا مهاجرت کرد و هماکنون استاد پژوهشگر افتخاری در دانشگاه آدلاید است. علاوه بر جایزهٔ نوبل ۲۰۰۳ که به پاس مجموعهٔ فعالیتهای ادبیاش به وی اعطاء شد، تاکنون یازده جایزهٔ ادبی دیگر نیز به آثار او تعلق گرفتهاست که مهمترینشان از این قرارند: جایزهٔ CAN، جایزهٔ اول ادبی آفریقای جنوبی (سه بار)، جایزهٔ بوکر (دو بار، به خاطر کتاب زندگی و زمانه مایکل ک)، جایزهٔ فمینا برای رمان خارجی (به خاطر کتاب زندگی و زمانه مایکل ک)، جایزهٔ اورشلیم، جایزهٔ ادبی لانان، جایزهٔ بینالمللی رمان از نشریهٔ آیریش تایمز و جایزهٔ نویسندگان کشورهای مشترکالمنافع
شخصیت و رفتار
کوتزی گیاهخوار است، عاشق دوچرخهسواری است و لب به مشروبات الکلی نمیزند. کوتزی مردی گوشهگیر و آرام است و بهندرت با رسانههای گروهی ارتباط میگیرد و اگر لازم بداند، ترجیح میدهد از طریق پُستِ الکترونیکی (ایمیل) باشد. او برای دریافت دو جایزهٔ بوکر شخصاً به لندن نرفت و در سال ۲۰۰۳ هم پس از اعلام برنده شدن نوبل حاضر به مصاحبه با خبرنگاران نشد. او در جایی نوشتهاست، «راه سومی میان حرف زدن و سکوت کردن وجود دارد، و آن ادبیات است. زبانی که من با آن سخن میگویم مناسب نوشتن است، نه گفتوشنود»
جایزه نوبل ادبیات
مقامات آکادمی نوبل هنگام اعطای جایزهٔ نوبل به کوتسی گفتند، ساختار نگارشی رمانهای وی بسیار استادانه است و دیالوگهای متن داستانهایش از لحاظ تحلیلی حرف زیادی برای گفتن دارند، اما کوتزی در عین حال یک شکاک موشکاف است که در انتقاداتش از فردگرایی و اصول اخلاق ظاهری تمدن غرب منتقدی بسیار بی رحم است.
هوراس انگداهل، وزیر دایمی آکادمی نوبل در این باره گفت: انتخاب کوتزی کار بسیار آسانی بود. ما از ارزش آثارش برای دنیای ادبیات اطمینان داریم. در این بین تعداد آثار مهم نیست، بلکه گوناگونی و کیفیت بالای آنها ارزش دارد و من فکر میکنم او نویسندهای است که همواره آثارش از سوی نویسندگان مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت و ما فکر میکنیم او باید به میراث ادبیاتمان تعلق گیرد.
کتابشناسی
داستان و رُمان
۱۹۷۴- سرزمینهای گرگومیش
۱۹۷۷- در مرکز (قلب) کشور
۱۹۸۰- در انتظار بربرها
۱۹۸۳- زندگی و زمانهٔ مایکل ک
(منبع: ویکی پدیا)
مطالب دیگر
چگونه از «دادگاه بیستوچهار ساعتی ذهن» و «محکومیتهای مداوم» رها بشویم؟
من فکر میکنم هرگز نبوده قلب من اینگونه گرم و سرخ...
نگاهی به کتاب «خطابههای برندگان جایزۀ نوبل ادبیات» ترجمۀ رضا رضایی آیدا گلنسایی: بزرگترین شاعران…
شبیه به مجتبی مینوی! مرتضی هاشمیپور محمد دهقانی، نویسنده و منتقد ادبی را از پویندگان…
نگاهی به آثار نقاش بلژیکی: «جیمز انسور» «جیمز سیدنی ادوارد» که با نام «جیمز انسور»…