درباره‌ی رمان «آتالا» اثرِ فرانسوا رنه دوشاتو بریان

عشق در صحرا

آتالا یا عشق دو موجود وحشی در صحرا، رمان کوتاهی است. و این داستان قسمتی از مجموعه‌ی «نبوغ مسیحیت» شاتوبریان است که در دفاع و ستایش از مسیحیت نوشته شده، و در عین حال قسمتی از مجموعه‌ی مفصل‌تری به نام «حماسه‌ی انسان و طبیعت» است که شاتوبریان آرزوی نوشتنش را داشت.

یک اثر تمثیلی

رنه، یک جوان فرانسوی، در سیر و سیاحتش به قبیله‌ی سرخ پوستان ناتچر، در لویزیان می‌رسد. چاکتاس یک پیرمرد سرخ‌پوست، داستان زندگی خود را برای رنه بازمی‌گوید. داستان او از این قرار است که یک مرد اسپانیایی به نام لوپز او را بزرگ می‌کند. اما چاکتاس با زندگی شهری انس نمی‌گیرد، و پدرخوانده‌اش را رها می‌کند و به زندگی آزاد و وحشی خود بازمی‌گردد. و در آنجا به دست جنگجویان یکی از قبایل دشمن اسیر می‌شود. آتالا دختر رئیس قبیله او را از مرگ نجات می‌دهد و به اتفاق به صحرا می‌گریزد. آتالا درواقع از ازدواج لوپز با یک زن سرخ‌پوست به وجود آمده و مادرش از او قول گرفته است که باکره بماند و یک مسیحی واقعی باشد. آتالا بین عشق چاکتاس و وفاداری به قول و تعهد خود درمی‌ماند و سرانجام خود را به مرگ تسلیم می‌کند.

بعد از مدتی یک مبلغ مسیحی به نام پدر روحانی اوبری، سعی می‌کند این قضیه را به صورت درس اخلاقی، برای پیروان مسیحیت دربیاورد. و داستان با شرح تشییع جنازه‌ی آتالا پایان می‌یابد، و چاکتاس نیز به وصیت آتالا عمل می‌کند و مسیحی می‌شود.

فرزند قرن خویش

شاتوبریان زیبائی طبیعت را در سواحل می‌سی‌سی‌پی، با زبانی بسیار شیوا و شاعرانه حکایت می‌کند، و نبوغ افسونگرانه‌اش را در این توصیف نشان می‌دهد و به قله‌ی شاعرانه بودن کلام می‌رسد.

شاتوبریان، با این رمان، که از منابع الهام‌دهنده‌ی رمانتیسم است، و رمان دیگرش به نام «رنه » درد قرن را، عشق آسمانی و ازلی را، توصیف می‌کند. «رنه» بعضی از خصوصیات شاتوبریان جوان را دارد، مانند «ورتر» که به جوانی گوته می‌ماند، و شاتوبریان نیز مانند گوته، در سال‌های بعد از مخلوق خود ، رنه‌ی جوان، فاصله می‌گیرد.

شاتوبریان

فرانسوا رنه شاتوبریان در سَن مالو در سال 1768 متولد شد. در دوران کودکی در سواحل برتانی پرسه می‌زد، و در قصر « کومبورگ» بیشتر در انزوا زندگی می‌کرد. در دوران جوانی در محافل اجتماعی پاریس رفت و آمد داشت. مدتی به آمریکای شمالی رفت و چند سالی در آنجا ماندگار شد. سپس به اروپا آمد و در ارتش شاهزادگان به خدمت مشغول شد. به لندن تبعید شد. چندی به رم رفت. با چاپ و انتشاار تألیفاتش: رنه، آتالا، نبوغ مسیحیت، به شهرت رسید. به شرق سفر کرد. مدتی به سیاست پرداخت. نماینده‌ی مجلس و سفیر و وزیر خارجه شد. در سال 1830 از سیاست کناره گرفت و کتاب «خاطرات پس از مرگ» او از سال 1848 تا 1350، بعد از مرگ او به چاپ رسید.

جاودانگی

شاتوبریان از پیشوایان رمانتیسم است. و از وقایع‌نگاران عصر خود، در «آتالا» و «رنه» دردهای زمانه را شرح می‌دهد. و در «نبوغ مسیحیت» به درمان دردها می‌پردازد. و در «خاطرات پس از مرگ» به جایگاه والاتری گام می‌گذارد، این اثر نوعی تخیلات پیامبرگونه است، که نویسنده‌اش را به «جاودانگی» می‌رساند.