نگاهی به «پری دریایی» نوشتۀ پالی تیل

در عصر رسانه‌های گروهی مثل اینستاگرام، ما مدام به عکس‌های خودمان و تصاویر آرمانی شد‌ه‌ی دیگران نگاه می‌کنیم. پول هنگفتی برای خریدن محصولات زیبایی خرج می‌کنیم، رژیم گرفتن وسواس فکری‌مان شده و استفاده از جراحی زیبایی طی ده سال اخیر شدت گرفته و کاندیداهای آن سنین مختلف ۱۸ تا ۶۵ سال دارند. تبلیغات مراکز از بین بردن موی بدن کف پیاده‌روها را پوشانده و روزی نیست که با پیامک‌های تبلیغاتی تخفیف‌های‌شان را مژده ندهند. تعجبی ندارد که شاهد همه‌گیر شدن پدیده‌ی صدمه زدن به خود در میان دختران نوجوان هستیم. زنانْ باعذاب کالری‌ها را می‌شمارند و با کفش‌های پاشنه‌بلندشان به زحمت راه می‌روند تا لاغرتر به نظر بیایند. داستان «پری دریایی» که روز به روز بیشتر مناسبت پیدا می‌کند، از دردسرهایی می‌گوید که نوجوانان متحمل می‌شوند تا خودشان را تغییر بدهند و رضایت دیگران را جلب کنند. مدام از توجه وسواس‌گونه و فلج‌کنند‌ه‌ی آدم‌ها به خودشان صحبت می‌کنند که چه بسا مشخصه زندگی امروزی باشد.

نمایش‌نامه‌ی پری دریایی اقتباسی است از داستان کوتاه «پری دریایی کوچولو». در داستان هانس کریستین اندرسون، پریان دریایی، بی‌خیال و آزاد، زیر اقیانوس زندگی می‌کنند و زمانی که به سن بلوغ می‌رسند به طرف سطح آب شنا می‌کنند تا دنیای بالایی آن را ببینند. پری دریایی اقیانوس را (که مانند کیسه‌ی آب جنین در رحم مادر است) پشت سر می‌گذارد و ناگهان خودش را موجودی متفاوت در دنیایی پهناور می‌بیند. از این لحظه به بعد دیگر بازگشتی به دنیای امن وجود ندارد. او به دنیا با همه زیبایی‌ها و خشونت‌هایش نگاه می‌کند و در همان لحظه به پرنسی از میان آدمیان فانی دل می‌بازد. او دیگر نمی‌تواند به یاد بیاورد که احساس کامل بودن در درونِ‌ خود چگونه احساسی است. برای اولین بار در عمرش آرزو داشتن را تجربه می‌کند و همراه با آن، حس تنهایی به سراغش می‌آید. او یا باید زیر اقیانوس، ناپیدا از دنیای آدم‌ها، زندگی کند، یا زبان و صدا و آواز خوش خود را قربانی کند تا بتواند در دنیای بالای اقیانوس راه برود و عشق پرنس را به دست بیاورد.

نمایش در دنیای معاصر ما آغاز می‌شود. در خانواده‌ای که وضع اقتصادی خوبی ندارد و با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. در آغاز نمایش می‌بینیم که دختر نوجوانی را هم‌سن‌وسال‌هایش، به دلیل این‌که در سیزده‌سالگی نمی‌تواند مثل آن‌ها لباس بپوشد و هنوز بازی‌ تخیلی می‌کند، از جمع خود طرد می‌کنند. او کنار دریا زندگی می‌کند و عاشق شنا کردن و شیفته‌ی پریان دریایی است و تصور می‌کند پریان دریایی وجود دارند و می‌توانند با او حرف بزنند. اما دنیای پیرامونْ به دختران فشار می‌آورد تا زودتر بزرگ شوند و بازی‌های کودکانه را کنار بگذارند و فکر و خیال‌شان را مشغول قیافه‌ی ظاهری‌شان و قضاوت کردن درباره‌ی هم و رقیب‌‌ دانستن یکدیگر کنند. پدر این دختر از کار بی‌کار شده است و برای خریدن محصولات مارک‌داری که هم‌کلاسی‌های دختر می‌پوشند پول کافی ندارد. دختر،‌ درحالی که دوستان قدیمی‌اش، همه به مهمانی رفته‌اند و مشغول رقصیدن‌اند، تنها نشسته و به صفحه‌ی موبایل خود خیره شده است. وقتی هم‌کلاسی‌هایش از مهمانی با او تماس ویدئویی می‌گیرند و با تمسخر او آزارش می‌دهند، برای تسکین دادن خود به قصه دلخواهش، «پری دریایی کوچولو» روی می‌آورد. ما به عمق داستان فرو می‌رویم و همچنان که زندگی واقعی با زندگی پریان دریایی درمی‌آمیزد او را تماشا می‌کنیم.

منبع: nashreney

مدیریت

فریادی شو تا باران وگرنه مُرداران... احمد شاملو