درباره‌ی «بر جاده‌های تهی» اثرِ یدالله رویایی

رویائی، یدالله/ بر جاده‌های تهی._تهران: کیهان،1340،ص278

یدالله رویائی از شهرستان_ از حاشیه_ آغاز به فعالیت کرد، ولی پس از چند سال که به تهران آمد با جدیت و پشتکار و هوش و دانش ادبی، به سرعت توانست مواضع مهمی را در مجلات ادبی در اختیار بگیرد و به سرعت از نام‌آوران شعر شود. او پس از آمدن به تهران، مسئول شعر یکی از جُنگ‌های ادبیِ نیمه‌ی اول دهه‌ی چهل یعنی کتاب هفته شد؛ در جدال شاعران قدیم و جدید، به نمایندگی از نوپردازان تندرو در کنگره‌ی بزرگ انجمن کتاب شرکت جست؛ نخستین و مطرح‌ترین مقالات ادبی را درباره‌ی فرم نوشت و منتشر کرد و نخستین مجموعه‌ی شعرش را با نام «بر جاده‌های تهی» در مؤسسه‌ی روزنامه‌ی کیهان به چاپ رساند.

رؤیائی از همان آغاز، با مطالبی که خود پیرامون فرم مطرح کرده بود، به عنوان شاعر فرمالیست مشهور شد. و ما در کتاب حاضر، در حد امکان و لزوم، نوشته‌ها و اشعارش را می‌آوریم و پیگیری می‌کنیم، تا کم و کیف آنچه که در ایران عمدتا از طریق او به فرمالیسم شهرت یافته، روشن شود. از جمله اشعار اولیه و ابتدائی رویائی شعری با نام «چیست در خفا» بود که در مجموعه‌ی منتخب نغمه‌های زندگی هم آمده بود. در این مجموعه به همت مجله‌ی امید ایران،

در زمستان 1333چاپ شده بود.

«چیست در خفا» چهارپاره‌ای سست و پر از حشو و جملات بی‌معنی بود. هفت سال بعد که نخستین مجموعه‌ی اشعار این شاعر منتقد مدرن با نام «بر جاده‌های تهی» منتشر شد «چیست در خفا» هم از جمله شعرهای این مجموعه بود. بر جاده‌های تهی مشتمل بر سه دفتر بود: خسته، بر جاده‌های تهی، دفتر اشعار قدیم و افزوده‌ای تحت عنوان اتود. خسته شامل 26 شعر، بر جاده‌های تهی 24 شعر، دفتر اشعار قدیم 13 شعر و اتود بیش از 11 شعر بود. بر جاده‌های تهی؛ با اشعار ناهموار و نارسا و نامطبوعش، مجموعه‌ی شعری نبود که از شاعری مسلط بر فنون شاعری که از سالی پیشتر با مقالات تئوریکش در مجلات پایتخت شناخته شده بود_ انتظار می‌رفت. و این نکته‌ای بود که «عبدالمحمد آیتی» در نقدی بر این مجموعه در همان سال به طور مستدل بیان کرد.

منبع

تاریخ تحلیلی شعر نو

شمس لنگرودی

ج 2

نشر مرکز

چاپ ششم

صص648-649