افسانه «تریستان و ایزوت» ژوزف بدیه با ترجمۀ پرویز ناتل خانلری

در معرفی ناشر از این کتاب آمده است: افسانه «تریستان و ایزوت» معروف‌ترین داستان عاشقانه قرن دوازدهم فرانسه و از زیباترین سرگذشت‌های عاشقانه است که از قرن‌ها پیش تاکنون الهام‌بخش شاعران، نقاشان و موسیقی‌دانان در اروپا بوده است. این سبک از داستان که به «رمان بریتانیایی» معروف است، یادگار دوره ملوک‌الطوایفی شمرده می‌شود که در جنوب انگلستان، ایرلند و شمال فرانسه جریان داشت. در این دوره رامشگرانی در دربار امیران، خاصه در انگلستان، نغمه‌ها و سرودهای دلپسند می‌گفتند که عمدتاً به زبان فرانسوی بود. داستان منظوم تریستان و ایزوت از این سلسله داستان‌ها است که شهرت و رواج فراوان دارد؛ چند شاعر آن را به زبان فرانسه سرودند و در انگلیسی و آلمانی هم به ترجمه تقلید شد.

قدیمی‌ترین منظومه به‌جامانده «تریستان و ایزوت» از شاعری به نام برول است که در حدود ۱۱۵۰ میلادی (۵۴۵ قمری) آن را به نظم درآورد و اندکی بعد، یعنی در حدود سال ۱۱۷۰ میلادی (۵۶۶ قمری) شاعر دیگری به نام توماس نیز به نظم آن پرداخت. اما برای فارسی‌زبانان که در گنجینه ادبیات خود، آثار عاشقانه همچون «ویس و رامین»، «لیلی و مجنون» و «شیرین و فرهاد» دارند، «تریستان و ایزوت» کتابی خواندنی خواهد بود؛ به‌ویژه آن‌که شباهتی بسیار با منظومه «ویس و رامین» دارد. جالب آن‌که فخرالدین اسعد گرگانی در سال ۴۴۶ قمری، درست یک قرن پیش از نسخه اولیه منظومه برول، افسانه «ویس و رامین» را از روی متن پهلوی به نظم درآورد. گویی صدایی یکسان از میان دو جهان موازی برخاسته است. 
شباهت دو اثر تا آن‌جاست که هانری هسه، خاورشناس معروف فرانسوی، ویس و رامین را «تریستان و ایزوت در ایران» نامیده است.

همچنین پرویز ناتل خانلری، استاد فقید ادبیات و مترجم این اثر در مقدمه آن نوشته است:  
«مشابهت میان این دو داستان انکارناپذیر است. طرح اصلی داستان در هر دو منظومه یکی است. شاهی سالخورده است و خویشاوندی جوان و دلیر دارد که در ویس و رامین برادر شاه و در منظومه تریستان خواهرزاده اوست. شاه با دلبری جوان پیوند زناشویی می‌بندد؛ اما عروس و پهلوان دل به یکدیگر داده‌اند. دنباله داستان در هر دو منظومه بیان رنج‌هایی است که این دو دلداده در عشق برده‌اند.»

کتاب حاضر از «تریستان و ایزوت» را «ژوزف بدیه»، که خود از پژوهشگران قرون وسطا بود، بازنویسی کرده است. بخش‌هایی از این شاهکار ادبی در طول زمان گم شده بود و گسست‌هایی در متن اصلی پدید آورد. اما ژوزف بدیه با بهره‌گیری از مجموع روایت برجای‌مانده و ضمن مراعات اسلوب قدیم، گسستگی‌ها و افتادگی‌های داستان را رفع کرد. این کتاب در سال ۱۳۳۶ زیر نظر احسان یارشاطر به ترجمه پرویز ناتل خانلری رسید و در طول ۶۴ سال گذشته هفت بار تجدید چاپ شده است.

منبع: ایسنا

 

مطالب بیشتر

1. متن کامل مقالۀ هوشنگ گلشیری بر رمان سقوط آلبرکامو

2. نگاهی به رمان بازماندۀ روز نوشته کازئو ایشی‌گورو

3. نگاهی به رمان کوه جادو اثر توماس مان

4. نگاهی به رمان خدای چیزهای کوچک اثر آرونداتی روی

5. نگاهی به کتاب هیاهوی زمان اثر جولین بارنز

افسانه «تریستان و ایزوت» ژوزف بدیه با ترجمۀ پرویز ناتل خانلری

افسانه «تریستان و ایزوت» ژوزف بدیه با ترجمۀ پرویز ناتل خانلری