شاعران ایران
دکتر سعید پورعظیمی: افسانۀ تبعید عارف قزوینی
دکتر سعید پورعظیمی: افسانۀ تبعید عارف قزوینی
مقدمه
سفر عارف قزوینی در سال 1306 شمسی به همدان آغاز دوران تبعید او تلقی شد و بسیارانی گمان کردند «شاعر ملی ایران» به دلیل مواضع و مشیِ سیاسی‌اش هدفِ خشمِ شخصِ نخستِ مملکت قرار گرفته، یا دست‌کم به دسایس یکی یا گروهی از ارباب قدرت، در فرجامی نامبارک، نفی بلد شده است؛ اما چنین نبود.
تبعید عارف به همدان آن‌چنان گسترده در آثار محققان و نویسندگان و شاعران و روزنامه‌نگاران و دیگر اهالیِ دوات و قلم در قرن اخیر تکرار شد که به باوری همگانی بدل گشت و در همۀ سرگذشت‌نامه‌های او جای گرفت. حضور شاعرِ شهیر در همدان و برُیدنش از خویش و بیگانه به قدری غریب می‌نمود که حتی آنان‌که گاه با او دیدارهایی داشتند خیال می‌کردند به خلافِ میلِ باطنی‌اش دستی قدرتمند او را در همدان محصور داشته؛ وگرنه چگونه خنیاگرِ پایتخت با آن مایه محبوبیت، خیمه و خرگاه از مرکز برچیده و پوزارکشِان به قلعه‌ای پرت‌افتاده در همدان رخت کشیده است! گروهی از مخالفان رضاشاه نیز با تمسک به این شایعه «دو به دستشان افتاد» تا برگی دیگر به دوسیۀ جناییِ سردارسپه علاوه کنند. کسانی حتی در نوشته‌جات عارف دست برده و با جعل کلماتی کوشیدند او را «تحت مراقبت و زیر نظر و ممنوع‌المراوده با خارج » معرفی کنند. چرا باید در تهران می‌ماند؟ آن تهران که مژدۀ فتحش را می‌داد «تهرانِ مخوف» شده بود، یارانِ هم‌دلش با هفت‌هزار سالگان سر به سر شده بودند، آزادی‌خواهان و مشروطه‌چیانِ دیروز سورچرانان و گردنه‌بگیرهای امروز بودند، اَبَرمردش، کلنل محمدتقی خان پسیان، در خراسان به خاک خفت، کابینه‌ای که آرزویش را در دِماغ می‌پرورد «سیاه» از آب درآمد، جمهوریِ موعودش پوست انداخت و سلطنت شد و ایرج‌میرزا «قزوینیِ کودک‌نواز» خواندش، دامنِ شرافتش را آلود و یک‌کلام، کمرش را خُرد کرد. مصائب جسمانی نیز به این زخم‌های روان پیوست: تب و نوبه و سینۀ
گرفته‌ای که به‌تدریج از ادای کلمات یومیّه نیز عاجزش کرد.
دکتر سعید پورعظیمی: افسانۀ تبعید عارف قزوینی
مطالب بیشتر
1. دلایل انزوای عارف قزوینی بر اساس اسناد نویافته
2. خار دان آن را که خرما دیده‌ای
3. فرمانروایان مصرع برجسته نوشته دکتر پورعظیمی
4. منصور اوجی: سعید پورعظیمی شبیه نامش است!
5. در روشنای دانش: گفت‌وگوی پورعظیمی با استاد ذکاوتی قراگزلو
6. مراسم نهمین دورۀ جایزۀ استاد فتح‌الله مجتبایی
سرودهای از محمود درویش
شعر به مثابۀ نجاتِ زندگی
جملههای «زندگیبخش» اردشیر رستمی
کاش تبر برادری کند…
دربارۀ ویرجینیا وولف و «خانم دَلُوِی»
پرهام طاهرخانی و «ناطور دشت» نوشتۀ سلینجر
«پاییز فلوبر» نوشتۀ آلکساندر پوستل: مراسم تدفین و احیای نبوغ
مناظرۀ دیدنی «اسلاوی ژیژک» و «جردن پترسون»
فلسفهای مهربانتر از موفقیت!
نگاهی به کتاب «قرن من» نوشتۀ گونتر گراس
-
نویسندگان/ مترجمانِ ایران1 ماه پیشخاطراتی از دکتر عبدالحسین زرینکوب
-
هر 3 روز یک کتاب1 ماه پیشویلیام فاکنر و پاسخ به این سؤال: نويسنده چگونه رُماننويس جدّی میشود؟
-
کودک و نوجوان2 هفته پیشپرهام طاهرخانی و «ناطور دشت» نوشتۀ سلینجر
-
اختصاصی کافه کاتارسیس2 روز پیش«پاییز فلوبر» نوشتۀ آلکساندر پوستل: مراسم تدفین و احیای نبوغ
-
تحلیل شعر1 ماه پیشپروین، شاعر عشقگریز
-
موسیقی بی کلام1 ماه پیشپس به نام زندگی، هرگز مگو هرگز…
-
گفتوگو3 هفته پیشمناظرۀ دیدنی «اسلاوی ژیژک» و «جردن پترسون»
-
درسهای دوستداشتنی3 هفته پیشفلسفهای مهربانتر از موفقیت!